باشگاه خبرنگاران جوان؛ حسین مهدیتبار - کریدور GIUK، که بین گرینلند، ایسلند و بریتانیا قرار دارد، بهطور تاریخی یک نقطه حیاتی استراتژیک در دریا بوده است. در قرن بیستم، این گذرگاه نقش مهمی در استراتژیهای دریایی در جنگهای جهانی و جنگ سرد ایفا کرد، بهطوری که کنترل آن برای حفاظت از مسیرهای تأمین و مقابله با زیردریاییهای شوروی بسیار حیاتی بود. پس از جنگ سرد، اهمیت کریدور GIUK کاهش یافت، اما فعالیتهای دریایی فزاینده روسیه، بهویژه در قطب شمال، مجدداً اهمیت استراتژیک آن را افزایش داده است.
ذوب شدن یخهای قطب شمال دسترسی بیشتری به اقیانوس اطلس شمالی از طریق کریدور GIUK برای روسیه فراهم کرده است، که باعث گسترش دامنه عملیاتی آن میشود اما همچنین توانایی ناتو در نظارت و چالش کشیدن تحرکات دریایی روسیه را افزایش میدهد. این تغییرات روسیه را وادار به تقویت زیرساختهای نظامی خود در این منطقه کرده و تمرکز آن را بر کنترل مسیرهای دریایی، منابع انرژی و نقاط دسترسی نظامی معطوف کرده است.
فعالیتهای دریایی تجدیدشده روسیه، بهویژه مدرنیزاسیون ناوگان شمالیاش و استقرار زیردریاییهای پیشرفته، علاقه استراتژیک آن به کریدور GIUK را نشان میدهد. این حضور فزاینده، همراه با تاکتیکهای جنگ ترکیبی که زیرساختهای زیرآبی را هدف قرار میدهد، نگرانیهایی برای ناتو به وجود آورده است، زیرا تهدیدی برای داراییهای حیاتی ارتباطی و انرژی بهشمار میرود.
در پاسخ به این تهدیدات، ناتو توانمندیهای جنگ ضدزیردریایی (ASW) خود را تجدید کرده است، از جمله استقرار هواپیماهای گشت دریایی پیشرفته و سرمایهگذاری در سیستمهای زیرآبی بدون سرنشین برای نظارت بر کریدور GIUK. تمرینهای نظامی مشترک و بهبود اشتراکگذاری اطلاعات نیز توانایی ناتو را در شناسایی و مقابله با تهدیدات دریایی روسیه تقویت کرده است.
کریدور GIUK همچنان یک نقطه استراتژیک حیاتی برای ناتو است که دیدگاهی برای نظارت بر فعالیتهای دریایی و تضمین ارتباطات دریایی ترانس آتلانتیک فراهم میکند. با افزایش رقابت قدرتهای بزرگ در حوزه دریایی، کنترل بر کریدور GIUK همچنان برای شکلدهی به تعادل قدرت در اقیانوس اطلس شمالی و فراتر از آن ضروری خواهد بود.
منبع: ژئوپلتیکال مانیتور