به گزارش سایت خبری تحلیلی ذاکرنیوز به نقل از گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، بسیاری از تحلیلگران سیاسی و کارشناسان روابط بین الملل در مطبوعات ترکیه، درباره آینده سوریه قلم می‌زنند.
بخش وسیعی از تحلیلگران وابسته به اردوغان و حزب حاکم، با ارائه نظرات و ارزیابی‌های اغراق‌آمیز، تحولات سوریه را همچون یک فتح بزرگ برای اردوغان و ترکیه قلمداد می‌کنند. اما در این میان، تحلیلگرانی نیز وجود دارند که معتقدند حالا برای نتیجه‌گیری و قضاوت زود است و باید دید در آینده چه روی خواهد داد.
یکی از ابعاد مهم پرونده تحولات سیاسی سوریه برای تحلیلگران ترکیه، موضوع آوارگان سوری است. هم اکنون سه و نیم میلیون آواره سوری در ترکیه حضور دارند و کارشناسان اقتصادی، به ویژه کارشناسان بخش مسکن، بر این عقیده‌اند که بازگشت آنها به کشورشان، موجی از تحولات اقتصادی در بازار مسکن به وجود خواهد آورد.
اما شواهد نشان می‌دهد که دست کم اردوغان و حزب او، برای این مساله شتاب و عجله‌ای ندارند. چرا که صدها هزار نفر از آوارگان سوری به عنوان کارگران ارزان قیمت، به کمک بخش صنایع و خدمات ترکیه رفته‌اند و بخش خصوصی نیز نمی‌خواهد از این نیروی کاری و کم توقع بگذرد.
عواملی که خارج از کنترل آنکارا است
خانم سمرا آلکان از تحلیلگران سیاسی مشهور ترکیه درباره نقش اردوغان و تیم او در تحولات آتی سوریه نوشته است: «من هم مانند بسیاری از نویسندگان، در همان روزهای نخست اعلام کردم که ترکیه نفوذ خود را در سوریه به طور مثبت افزایش داده است و در روند سیاسی نیز موثر خواهد بود. اما واقعیت این است که قرار نیست همه چیز در بستر و مسیر مطلوب آنکارا پیش برود. چرا که بسیاری چیزها در حال حاضر در منطقه نامشخص است و نمی‌توان قاطعانه گفت که در صورت شکل‌گیری یک نظم جدید منطقه‌ای، ترکیه چه موقعیتی خواهد داشت».
آلکان در ادامه، بر تاثیر تحولات سوریه بر مسائل سیاسی داخلی ترکیه، چنین نوشته است: «وضعیت سوریه باعث تحریک و اثرگذاری بر سیاست داخلی ترکیه شده است. در همین چند روز اخیر، نظرسنجی‌های میدانی متعددی انجام شده که نشان می‌دهد، تیم اردوغان می‌خواهد از این موقعیت به نفع حزب خود استفاده کند. به عنوان مثال، بر اساس نتایج نظرسنجی ماه دسامبر موسسه آسال ریسرچ، پاسخ دهندگان، رئیس جمهور اردوغان را بر پله نخست محبوبیت سیاسی نهاده‌اند و پس از آن به ترتیب منصور یواش، اکرم امام اوغلو، هاکان فیدان و اوزگور اوزل (رهبر ج.ه.پ)، در رده‌های بعدی قرار دارند. بنابراین می‌توان گفت که وزش این باد سیاسی از جانب سوریه، تاثیر مثبتی بر موقعیت سیاسی و حزبی رئیس جمهور اردوغان دارد. اگرچه بحران اقتصادی در ترکیه ادامه دارد و آسیب‌های زیادی به مردم وارد شده، اما می‌توان گفت که این بازی باعث شد اردوغان یک بار دیگر مورد توجه مردم قرار بگیرد. علاوه بر او، هاکان فیدان وزیر امور خارجه نیز در موقعیتی قرار گرفته که می‌تواند به عنوان یک نامزد بالقوه مهم تلقی شود. تا دیروز، هواداران آکپارتی فقط برای اردوغان از لفظ رئیس استفاده می‌کردند. اما حالا برای فیدان نیز عین همین عبارت را به کار می‌برند و این به خودی خود، تحول مهم و معنی داری است. این در حالی است که اوزگور اوزل به این دلیل به رتبه پنجم رسیده که حزب او، بیانیه روشنی درباره تحولات سوریه نداشت».
سمرا آلکان در ادامه می‌گوید: «در ظاهر، فعلاً همه چیز به نفع ترکیه و اردوغان است. اما فراموش نکنیم که نقاط نامعلوم و مسائل مبهم فراوانی هم وجود دارند که نه قابل پیشبینی هستند و نه قابل کنترل. به عنوان مثال، ما هنوز هم نمی‌دانیم که ترکیه در برابر قسد چه خواهد کرد و آیا تمامیت ارضی سوریه حفظ خواهد شد یا نه؟ پاسخ به این سوال در حال حاضر روشن نیست. در مورد تهدید PYD/YPG در شرق فرات چه اقداماتی انجام خواهد شد؟ ما دقیقاً نمی‌دانیم که در حال حاضر چه نوع نقشه راهی در این رابطه پدیدار خواهد شد. تصادفی نبود که بلینکن با عجله به آنکارا آمد و با رئیس جمهور اردوغان و فیدان دیدار کرد. با این حال، عامل اسرائیل نیز موضوع مهمی است. همچنین فکر می‌کنم که نفوذ روسیه و ایران در منطقه، هنوز هم فاکتور مهمی است که نباید آن را نادیده گرفت».
از اشتباهات قبلی درس بگیریم
برخی از تحلیلگران ترکیه، آشکارا از اردوغان انتقاد کرده و سیاست او را یکی از عوامل تشدید بحران در ترکیه می‌دانند.
مصطفی کاراعلی اوغلو از دیگر تحلیلگران ترکیه نوشته است: «دوران جدیدی که در سوریه فرا رسیده، فرصت‌هایی را در اختیار ترکیه قرار می‌دهد. اگر آنکارا به درستی و بی‌طرفانه عمل کند، لطف بزرگی به مردم سوریه کرده و در صحنه جهانی اعتبار خواهد یافت. اما در صورتی که به دنبال سوء استفاده و مصادره به مطلوب تحولات سوریه در مسیر خواسته‌های سیاست داخلی حزب عدالت و توسعه باشند، باز هم دچار تصمیم‌گیری غلط خواهیم شد».
کاراعلی اوغلو در ادامه نوشته است: «در سیاست 12 ساله دولت اردوغان در سوریه اشتباهات، هزینه‌ها و ناامیدی‌های فراوانی وجود داشته، اما تاریخ اکنون فرصت بزرگی برای جبران همه این‌ها به ترکیه داده است. باید این فرصت را به درستی ارزیابی کرد. خطر از دست دادن فرصتی که یک شبه به دست آورده‌ایم، بسیار زیاد است. پس بیایید برای دوران جدید سوریه برنامه داشته باشیم تا باز هم دچار خطا نشویم. یکی از بیماری‌های مزمن دولت اردوغان و حزب او، تبدیل سیاست خارجی به ابزاری برای انتخابات و سیاست داخلی است و این بار باید از چنین اقدامی اجتناب کند».
ترکیه و سرویس اطلاعاتی سوریه
گفته می‌شود که ابراهیم کالن رئیس سرویس اطلاعاتی میت ترکیه، با همکاری وزارت دفاع، وزارت امور خارجه و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح این کشور، تیمی از مشاورین عالی را تشکیل داده که در تاسیس نهادهای اطلاعاتی دولت جددی، به جولانی و دولت او کمک کنند. انس خطاب که به عنوان رئیس اداره کل اطلاعات دولت جدید معرفی شده، دو بار با کالن رایزنی کرده و پس از آن به خبرنگاران گفته است: ما کل ساختار و نهادهای اطلاعاتی سوریه را منحل کرده و سرویس جدیدی احداث می‌کنیم که در واقع یک سیستم امنیتی کارآمد و نوین خواهد بود.
خطاب که اهل شهر سیرود در حومه دمشق است، به خاطر ایفای نقشش در هیئت تحریر الشام مستقر در ادلب، روابط نزدیکی با مقامات امنیتی ترکیه داشته شده است.
