چرا باید به سیدها احترام بزاریم؟

به گزارش ذاکرنیوزبه نقل از شیعه، تربیت اسلامی از توصیه های بزرگان دین برای مسلمانان است که در شماره های گوناگون، بخش های مختلفی را تقدیم حضور مخاطبان گرامی خواهیم کرد.

 

* اهانت و تحقير ديگران

 

- اهانت و تحقير نمودن بندگان خدا و مذمت آن

شكي نيست كه اين صفت مذمومه در شريعت مقدسه، حرام و موجب هلاكت صاحب آن است.

از حضرت پيغمبر ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ روايت شده است كه: «خداي ـ تعالي ـ فرمود: هر كه اهانت برساند به يكي از دوستان من، پس كمر به مبارزه‌ي با من بسته است».[1]

و در حديث ديگر از آن سرور منقول است كه: «پروردگار عالم ـ جل شأنه ـ فرمود: به تحقيق كه با من جنگ كرده است هر كه ذليل كند يكي از بندگان مؤمن مرا».[2]

و از حضرت امام جعفر صادق ـ عليه السّلام ـ مروي است كه: «هر كه پست و حقير كند مؤمني را ـ خواه مسكين باشد و خواه غير مسكين ـ خداي ـ تعالي ـ باز نمي‌ايستد از پست كردن و دشمني او، تا رجوع كند از آنچه به آن مؤمن كرده است.»[3]

و احاديث در اين خصوص بسيار است.

و هر كه نسبت ميان خدا و بنده‌ي او را في الجمله ادراك كند، و ربط خاصي كه ميان خالق و مخلوق است بفهمد، مي‌داند كه اهانت بنده، اهانت مولاي اوست، و تحقير مخلوقي، في الحقيقه تحقير خالق اوست و همين قدر در مذمت اين عمل كافي است.

پس بر هر عاقلي واجب است كه پيوسته متذكر اين معني بوده باشد، و اخبار و آثاري را كه در مذمت اهانت بندگان خدا وارد شده در نظر داشته باشد، و آنچه در خصوص مدح و تعظيم ايشان رسيده است نصب العين خود نمايد، و خود را از اين عمل (كار) قبيح باز داد تا موجب رسوايي او در دنيا و آخرت نگردد.

 

- تعظيم و احترام كردن به بندگان خدا و فضيلت آن

و مخفي نماند كه ضدّ اين صفت، كه اكرام و تعظيم و احترام داشتن بندگان خدا بوده باشد، از شريف‌ترين عمل‌ها و با فضيلت‌ترين كارها است.

و در حديث قدسي وارد شده است كه: «حق ـ سبحانه و تعالي ـ فرمود كه: بايد ايمن شود از غضب من هر كه اكرام كند بنده‌ي مؤمن مرا».[4]

و از حضرت رسول ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ روايت شده است كه: «هيچ بنده‌اي از امت من نيست كه نيكويي و نرمي كند با برادر مؤمن خود، به نوعي از ملاطفت، مگر اينكه خدا از خدمه‌ ي بهشت خدمتكار از براي او مقررّ مي‌فرمايد.»[5]

و از حضرت صادق ـ عليه السّلام ـ مروي است كه: «هر كه ذلت را از روي برادر مؤمن خود بردارد، خداي ـ تعالي ـ ده حسنه براي او مي‌نويسد، و هر كه بر روي برادر مؤمن خود تبسم كند، خداي ـ تعالي ـ از براي او حسنه ثابت كند.»[6]

و فرمود: «هر كه برادر مؤمن خود را تحسين كند، خداي ـ تعالي ـ تا روز قيامت براي او تحسين مي‌نويسد.»[7]

و فرمود: «هر كه نزد برادر مسلم خود آيد و او را گرامي دارد، خداي تعالي را گرامي داشته است.»[8]

روزي آن حضرت به اسحق بن عمار فرمود كه: «اي اسحق! به دوستان من هر قدر تواني احسان كن، كه هيچ مؤمني احسان به مؤمني نكرد و اعانت او ننمود مگر اينكه صورت ابليس را خراشيد، و دل او را مجروح ساخت.»[9]

و از جمله‌ي اموري كه انسان را به اكرام و تعظيم مردم وا مي‌دارد،‌ آن است كه به تجربه ثابت شده است كه: هر كه به هر نظري مردم را مي‌بيند، مردم نيز به آن نظر به او نگاه مي‌كنند و او را مي‌بينند.

آري، هر كس هر چه مي‌كارد درو مي‌كند.

همينت پسند است اگر بشنوي كه گر خار كاري سمن[10] ندروي

و بدان كه ـ همچنان كه مذكور شد ـ گرامي داشتن و عزت دادن جميع طبقات مردم، به قدري كه سزاوار ايشان است از جمله‌ي اعمال پسنديده است. و شايسته است كه انسان بعضي از اصناف مردم را به تعظيم و اكرام بيشتري اختصاص دهد، و از آن جمله اهل علم و فضل و صاحبان ورع و تقوي است، زيرا در احاديث بسيار تأكيد زياد در اكرام و تعظيم اين دو طبقه جليله وارد شده.

 

- احترام پيران

و از آن جمله پيران و ريش سفيدان اهل اسلام است، كه گرامي داشتن و احترام زياد ايشان بر جوانان لازم و حتمي است.

و حضرت پيغمبر ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ فرمود كه: «هر كه مراعات كند برتري بزرگتر از خود را به جهت زياد بودن سن او، و احترام كند او را، خداي تعالي او را از ترس روز قيامت ايمن مي‌گرداند.»[11]

و از حضرت صادق ـ عليه السّلام ـ روايت شده است كه: «بزرگ شمردن بزرگان پير، و تعظيم آنان، تعظيم و بزرگ شمردن خداست.»[12]

و فرمود كه: «از ما نيست هر كه احترام نكند پيران ما را، و رحم نكند بر بچه‌هاي ما».[13]

و از جمله‌ي كساني كه زيادتي احترام به ايشان سزاوار است، بزرگ طايفه و بخشنده طايفه است. و حضرت پيغمبر ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ فرمود كه: «هرگاه كريم قوم، و بزرگ ايشان بر شما وارد شود، اكرام او كنيد.»[14]

 

- احترام سادات

و از جمله‌ي طوايفي كه زيادتي تعظيم و اكرام ايشان لازم، و احترام ايشان حتمي است، سلسله‌ي جليله‌ي سادات علويه است، كه دوست داشتن و محبت ايشان، اجر رسالت و مزد نبوت است.

و از حضرت رسالت پناهي ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ مروي است كه: «شفاعت من ثابت است از براي هر كه اعانت كند ذرّيّه‌ي مرا به دست يا زبان يا با مال خود.»[15]

و فرمود: «چهار نفر را من شفاعت خواهم نمود در روز قيامت، اگر چه به قدر گناه تمام اهل دنيا را آورده باشند:

يكي: آنكه اكرام كند ذرّيّه‌ي مرا.

دوم: آنكه حاجت ايشان را برآورد.

سيّم: آنكه تلاش نمايد از براي ايشان در وقتي كه گرفتار باشند.

چهارم: آنكه به دل و زبان، با ايشان دوستي و محبت كند.»[16]

و فرمود: «اكرام كنيد خوبان ذرّيّه‌ي مرا از براي خدا، و بدان ايشان را از براي من».[17]

و احاديث در فضيلت سادات، و اجر اكرام و تعظيم ايشان بي‌نهايت است و آنچه مذكور شد از براي اهل ايمان كافي است.

 

[1] . بحارالانوار، ج75، ص155، ح25، كافي،‌ ج2، ص352، ح7

[2] . بحارالانوار، ج75، ص158، ح28، كافي،‌ ج2، ص352، ح6

[3] . كافي، ج2، ص351، ح4

[4] . بحارالانوار، ج67، ص71، ح36

[5] . كافي، ج2، ص206، ح4، بحارالانوار، ج74، ص298، ح33

[6] . بحارالانوار، ج74، ص297، ح30، كافي،‌ ج2، ص205، ح1

[7] . بحارالانوار، ج74، ص298، ح31، كافي،‌ ج2، ص206، ح2

[8] . بحارالانوار، ج74، ص298، ح32، كافي،‌ ج2، ص206، ح3

[9] . كافي، ج2، ص207، ح9، بحارالانوار، ج74، ص301، ح38

[10] . مخفف ياسمن، اسم گل خوشبويي است

[11] . بحارالانوار، ج75، ص137، ذيل ح5

[12] . كافي، ج2،‌ص165

[13] . همان

[14] . محجة البيضاء، ج3، ص372

[15] . جامع الاخبار، ص140

[16] . خصال شيخ صدوق، باب الاربعة، ص196، ح1

[17] . جامع الاخبار، ص140

 

نویسنده: برگرفته از كتاب: معراج السعاده - ملا احمد نراقي، ص336