به گزارش ذاکرنیوز، حمله آمریکا به حشد شعبی در عراق به خبر مهم رسانه‌ها تبدیل شده است. حمله مردم عراق به سفارتخانه آمریکا در بغداد و شلیک چند موشک به پایگاه نظامیان آمریکا مهمترین واکنش عملی مردم عراق علیه این حمله بوده است. اما سوال مهم در مورد اهداف حمله آمریکا است. در این مطلب نگاهی به مهمترین اهداف آمریکا به پایگاه‌های حشد شعبی و پیامد‌های آن خواهیم داشت.
۱. حمله به پایگاه حشد الشعبی چگونه صورت گرفت؟
یکشنبه شب جنگنده‌های آمریکا به مقر‌های حشد شعبی در شهرک مرزی القائم در مرز سوریه حمله کردند. طبق گزارش‌ها در این حمله 30 نفر شهید و نزدیک به 40 نفر نیز مجروح شده‌اند. «ابوعلی خزعلی» فرمانده ارشد و مشهور گردان‌های حزب‌الله عراق از جمله کسانی بود که در این حمله تروریستی به شهادت رسید. تروریست‌های آمریکایی طی بیانیه‌ای رسماً مسئولیت این حمله را پذیرفتند و وزارت امور خارجه و وزارت دفاع آمریکا نیز بر آن صحه گذاشتند و حتی پمپئو، وزیر امور خارجه این کشور بر ادامه‌یافتن آن تاکید کرد. حمله به مواضع حشد شعبی از سوی آمریکا و البته رژیم صهیونیستی قبلاً بار‌ها اتفاق افتاده است، اما ارتش آمریکا هرگز به نقش خود در این تجاوزات اذعان نکرده و این نخستین‌بار است که رسماً مسئولیت این تجاوز آشکار را پذیرفته است.
۲. اهداف حمله به پایگاه حشد شعبی
حمله آمریکا به پایگاه حشد شعبی باعث شده تا این سوال پیش بیاید که چرا آمریکا به این گروه حمله کرده و برای نخستین بار به صورت رسمی آن را برعهده گرفته است.
۲.۱. طرح جایگزین فتنه خیابانی: از مهرماه ۹۸ فتنه‌ای در عراق به راه افتاده که هدف آن کودتای سیاسی و تجزیه عراق است. آمریکا طراح اصلی این پروژه آشوب بوده و عربستان و امارات تامین مالی این طرح را برعهده دارند. اما با وجود گذشت بیش از دو ماه از آغاز این پروژه، نشانه‌های ناکامی طرح آمریکا در عراق آشکار شده است؛ بنابراین آمریکا به دنبال رونمایی از طرح دیگری است. حمله نظامی به حشد شعبی به عنوان مهمترین مانع در برابر پروژه‌های آمریکا در عراق را می‌توان در این راستا ارزیابی کرد. در واقع آمریکا به دنبال این است که پس از ناکامی در طرح آشوب خیابانی این بار با هدف قراردادن احزاب حامی امنیت سیاسی عراق به دنبال تحقق اهداف خود باشد.
۲.۲. احیای داعش: پس از شکست گروه تروریستی داعش در عراق، آمریکا همواره به دنبال احیای این گروه با عناوین دیگری بوده است. به همین دلیل حمایت از آشوب‌های خیابانی و تلاش برای پروژه «بی دولتی» در عراق در راستای فراهم کردن زمینه برای قدرت گرفتن تروریست‌ها در عراق تفسیر می‌شود. حمله به حشد شعبی نیز در این راستا، قابل بررسی است. به نظر می‌رسد آمریکا به‌دنبال تزریق حیات به رگ‌های مرده جریان‌های تروریستی مانند داعش و نیز ایجاد فرصت برای جریان‌های وابسته مانند بعثی‌ها باشد، همچنین به نظر می‌رسد آمریکا به این نتیجه رسیده است که استقرار ثبات در عراق و داشتن یک دولت مبتنی بر مردم‌سالاری، تأمین‌کننده منافع آن‌ها نبوده و انتقال عراق به مرحله بی‌ثباتی فراگیر را در دستور کار قرار داده است.
۲.۳. کینه از حشد الشعبی: آمریکا حشد شعبی در عراق را مهمترین مانع در برابر اهدف خود می‌بیند. در واقع پیروزی‌های بسیج مردمی عراق در نبرد با داعش باعث شده تا این گروه نزد مردم عراق از جایگاه بالایی برخوردار شود و در انتخابات پارلمانی گذشته نیز مردم حمایت زیادی از حشد شعبی کردند. از زمان شروع اعتراض‌ها در عراق، تلاش‌ها بر آن بود که این اعتراض‌ها علیه حشد شعبی و گروه‌های وابسته به آن‌ها و در پس آن‌ها ایران نشان داده شود. حتی برخی طرف‌های معروف به وابستگی، حشد شعبی را متهم به تروریست‌بودن کردند و فداکاری‌های این گروه را در مقابله با داعش که تهدیدی برای همه عراقی‌ها بود، فراموش کردند. حشد شعبی در راستای هویت «مقاومتی» خود با هر گونه مداخله آمریکا در منطقه به طور عام و در عراق به طور خاص مخالف است؛ حشد شعبی از طریق پایگاه‌های خود در القائم که نزدیکترین پایگاه به پایگاه عین الاسد آمریکایی‌ها است، بر رفت و آمد نیروهای آمریکایی بین عراق و سوریه اشراف دارد و برای نیروهای آمریکایی محدودیت ایجاد می‌کند. ضدیت حشد شعبی با اسرائیل نیز عامل دیگری در کینه نسبت به این گروه است. حضور و قدرت گرفتن حشد شعبی در عراق به معنای تقویت جایگاه گروه‌های مقاومت در منطقه است که در تضاد با منافع اسرائیل، مهمترین متحد آمریکا در غرب آسیا، قرار دارد. در همین راستا، «یسرائیل کاتس» وزیر خارجه اسرائیل با استقبال از حمله آمریکا علیه حشد شعبی، آن را یک نقطه عطف توصیف کرد. در واقع کینه‌ای که آمریکا از حشد شعبی داشته باعث شده تا این کشور به این گروه مردمی حمله کند.
۳. کتائب حزب الله، خار چشم آمریکا
حشد شعبی مجموعه‌ای از گروه‌های عراقی است که سال ۲۰۱۴ به فرمان مرجعیت عالیقدر این کشور برای مبارزه با داعش تشکیل شد. یکی از گروه‌های مهم حشد الشعبی، «کتائب حزب الله» است که به خاری در چشم آمریکا تبدیل شده و به همین دلیل اخیرا آمریکا به پایگاه این گروه در مرز سوریه حمله کرد. آن چه سوابق کتائب حزب الله در این زمینه را برجسته می‌سازد، تمرکز آن بر مقابله با آمریکاست.
تاکنون آمار دقیق و رسمی از تعداد حملات کتائب حزب الله به امریکایی‌ها منتشر نشده، اما حداقل ۱۰۰ فیلم از عملیات‌های آن علیه آمریکایی‌ها از ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۰ وجود دارد. سال ۲۰۰۸ این گروه حتی با پهپاد کل رفت و آمد‌های باراک اوباما در عراق را زیر نظر داشت و یک سال پیش، فیلم‌های آن را منتشر کرد. برآیند این حملات باعث شد سال ۲۰۰۹، کتائب حزب الله به عنوان اولین گروه مسلح غیردولتی عراقی، وارد لیست تروریسم آمریکا شود. در مقطع کنونی، یعنی از آغاز نا آرامی‌های اکتبر تا به امروز، آمریکا مدعی است که حداقل ۵ حمله از سوی کتائب حزب الله به پایگاه‌های نظامیان آمریکایی و دیگر مراکز این کشور در عراق صورت گرفته است: ۲ حمله به سفارت، ۱ حمله به پایگاه جنب فرودگاه بغداد، یک حمله به عین الاسد و یک حمله به K-۱.
۴. چرا آمریکا به گذرگاه القائم حمله کرد؟
اما مسئله مهم دیگر این است که آمریکا چرا گذرگاه القائم را برای انجام عملیات خود انتخاب کرد، در حالی که هدف حمله آمریکایی‌ها می‌توانست سایر پایگاه‌های حزب الله در عراق به ویژه جرف الصخر پایگاه اصلی این گردان باشد. واقعیت این است که آمریکایی‌ها از همان ابتدا، مخالف هرگونه حضور نیروهای حشد شعبی در منطقه مرزی عراق و سوریه به خصوص در گذرگاه القائم بوده است. گذرگاه القائم نزدیکترین منطقه مرزی عراق و سوریه به پایگاه نظامی بزرگ عین الاسد، محل حضور نظامیان آمریکایی در عراق است و عملا مسیر آمد و شد نیروهای آمریکایی به سمت سوریه را در تنگنا قرار داده است و امکان رصد تحرکات نظامیان آمریکایی را در اختیار نیروهای حشد شعبی قرار می‌دهد. گذرگاه استراتژیک البوکمال- القائم ۴۵۰ کیلومتر با دمشق و ۳۴۰ کیلومتر با بغداد فاصله دارد. این گذرگاه، دو شهر القائم در استان الانبار عراق و دیرالزور سوریه را از راه زمینی به هم متصل می‌کند. این دو شهر نزدیکترین شهر‌ها به مرز دو کشور در جنوب شرق سوریه و شمال غرب عراق هستند. نیروهای سوری و عراقی و همپیمانان آنان گذرگاه «بوکمال-القائم» را اواخر سال ۲۰۱۷ از دست گروه تروریستی داعش پس گرفتند، اما بازگشایی این گذرگاه چندین بار به دلیل ناتمام بودن امکانات آن به تعویق افتاد.
آمریکا و رژیم صهیونیستی در طول دو سال اخیر بار‌ها به اشکال مختلف از جمله بمباران مواضع سوری و عراقی در این گذرگاه سعی در کارشکنی برای گشایش آن داشته اند؛ بنابراین انتخاب نقطه مرزی القائم در غرب عراق و نزدیکی مرز با سوریه بی سبب نیست، به ویژه که تیپ ۴۵ حشد شعبی قبلاً نیز هدف حملات هوایی ناشناس در تابستان گذشته قرار گرفته است.
روزنامه الاخبار لبنان درباره علت اینکه حمله به مواضع حشد شعبی در القائم و نه مناطق دیگر رخ داد، آورده است: «این به دلایل چندی است:
اول: واشنگتن مخالف حضور حشد الشعبی در این منطقه است، زیرا مسیر القائم-البوکمال حساسیت تل آویو را بر می‌انگیزد و این رژیم آن را به مثابه جاده امن تهران به بیروت می‌انگارد و از این رو به دنبال قطع این جاده است. در واقع هنگامی که عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق، گذرگاه القائم-البوکمال را بازگشایی کرد بعد‌ها فهمید که وی تاوان این تصمیم را پرداخته و خطوط قرمز آمریکا را پشت سر گذاشته است. دوم: از سویی منطقه القائم نزدیکترین منطقه به پایگاه عین الاسد مرکز ثقل نیروهای آمریکایی در عراق است. همه عبور و مرور نیروهای آمریکایی میان عراق و سوریه با نظارت این پایگاه است و از این رو آمریکایی‌ها به هیچ عنوان نمی‌خواهند که نیروهای حشد شعبی در آن منطقه حضور داشته باشند، زیرا حرکت آن‌ها را با مانع روبرو می‌کنند و این نیرو‌ها را در تیررس حشد شعبی قرار می‌دهند.
سوم:، اما اینکه چرا گردان‌های حزب الله عراق در میان دیگر گروه‌های حشد شعبی هدف قرار گرفته است به این دلیل که تیپ ۴۵ مستقر در مرز سوریه و عراق از قوی‌ترین گروه‌ها محسوب می‌شود.
۵. شمارش معکوس برای اخراج نظامیان آمریکا از عراق
حمله آمریکا به حشد شعبی باعث شده تا زمینه برای اخراج نظامیان آمریکایی از عراق فراهم شود. ائتلاف الفتح عراق یکشنبه شب در واکنش به حمله آمریکا به مواضع الحشد الشعبی، خواستار اخراج فوری نیروهای خارجی مستقر در این کشور شد. در بیانیه ائتلاف الفتح آمده که حمله آمریکا به نیروهای امنیتی عراقی در تیپ‌های ۴۵ و ۴۶ نیروهای الحشد الشعبی نقض حاکمیت ملی و عزت مردم عراق است. ابو مهدی المهندس معاون تشکیلات حشد شعبی نیز با محکوم کردن حمله به مقر‌های این تشکیلات به نیروهای آمریکایی هشدار داد که پاسخ بسیج مردمی بسیار سخت خواهد بود. سازمان بدر نیز حمله آمریکا را به نیرو‌هایی که حافظ امنیت استان الانبار هستند محکوم کرد و از دولت و پارلمان عراق خواست اقدام لازم برای جلوگیری از پایمال شدن خون مردم را اتخاذ کند. جنبش عصائب اهل الحق عراق هم در واکنش به این حمله تاکید کرد که حضور آمریکا در این کشور تهدیدی برای عراق به شمار می‌آید.
حضور نظامی آمریکا در عراق در ۱۶ سال گذشته به عنوان عاملی اصلی بی ثباتی سیاسی و امنیتی در عراق بوده است. بار‌ها مردم و احزاب مختلف عراق خواستار اخراج نظامیان آمریکایی از عراق شده اند. حمله به حشد شعبی توسط آمریکا می‌تواند به عنوان عاملی در جهت اتحاد داخلی برای اخراج نظامیان آمریکایی از عراق باشد. این اقدام آمریکا «نقض آشکار حاکمیت ملی عراق» بوده و همانطور که «برهم صالح» رییس‌جمهوری عراق نیز تاکید کرده است خلاف توافقات طرفین بوده است. خصوصاً که طبق توافق امنیتی دولت آمریکا موظف به تأمین امنیت عراق است که هم در سازماندهی و حمایت از تروریست‌های داعش آن را نقض کرده و اکنون با حمله به مقر تیپ۴۵ حشد شعبی آشکارا علیه امنیت ملی عراق اقدام کرده است.
حشد شعبی بر اساس دستور ۱۰ ماده‌ای فرمانده کل نیروهای مسلح عراق در ماه ژوئیه گذشته (۱۰ تیرماه) به یک بخش رسمی از ساختار نیروهای مسلح عراق تبدیل شد و حمله اکنون آمریکا به نیروهای حشد شعبی در واقع حمله به نیروهای رسمی یک کشور عضو سازمان ملل متحد محسوب می‌شود و اقدامی تجاوزکارانه می‌باشد. درو اقع این اقدام آمریکا باعث شده تا مردم عراق اکنون در یک صف خروج آمریکا از عراق را خواستار باشند.
اشتباه راهبردی آمریکا در حمله به حشد شعبی باعث شده تا پیامد‌های زیادی متوجه آمریکا شود. «عبدالباری عطوان»، تحلیلگر سرشناس عرب و سردبیر روزنامه رأی‌الیوم نسبت به این اقدام تروریستی آمریکا در عراق واکنش نشان داده و عنوان کرد، آمریکا از بسیج مردمی عراق می‌ترسد و با بمباران مواضع آن‌ها، به‌خدا سوگند در‌های جهنم را به‌روی خود گشوده است. در همین راستا شهروندان عراقی پس از تشییع پیکر‌های شهدا، اقدام به نصب چادر در برابر سفارت آمریکا در بغداد و تحصن کردند. همچنین پرچم کتائب حزب‌الله عراق روی دیوار سفارت آمریکا به اهتزاز درآمد. نیویورک‌تایمز اعلام کرد، حمله آمریکا به حشد شعبی، عراقی‌ها را متحد کرد.
همچنین مردم عراق بخش‌هایی از سفارت آمریکا را به آتش کشیدند، برخی خبر‌ها حکایت از این داشتند که اعضای کتائب حزب‌الله وارد محوطه سفارت آمریکا در بغداد شده و با شعار الله اکبر آمریکا شیطان الاکبر در صدد ورود به ساختمان سفارت و تسخیر آن بودند که نیروهای امنیتی عراق وارد عمل شدند و آن‌ها را به عقب راندند. مجموع تمام این تحولات باعث شده تا کارشناسان به این نتیجه برسند که اخراج نظامیان آمریکایی از عراق کمترین پیامد حمله آمریکا به حشد شعبی خواهد بود.
نتیجه
حشد شعبی در سال۲۰۱۴ و در پاسخ به فتوای مرجعیت عراق با هدف مبارزه با گروه تروریستی داعش تشکیل شد. در سال‌های اخیر مقام‌های آمریکایی از افزایش محبوبیت و ارتقاء جایگاه این گروه از نیروهای مسلح عراق ابراز نگرانی کرده و بسیاری از چهره‌های این گروه را در فهرست تحریم قرار داده بودند؛ بنابراین حمله آمریکا به حشد شعبی را باید در راستای کینه‌ای که محور عربی-غربی- عبری از بسیج مردمی عراق دارد تفسیر کرد.
در واقع آمریکا از راه‌های مختلف به دنبال مقابله با بسیج مردمی عراق است و زمانی که از طریق آشوب‌های خیابانی به نتیجه نرسید سعی دارد با حمله نظامی زمینه را برای به حاشیه بردن گروه‌های وابسته به حشد شعبی در زمنیه‌های مختلف را فراهم کند. اما واکنش حشد شعبی و هجوم مردم عراق به سفارتخانه آمریکا در بغداد نشان داد که ترامپ بازنده قماری است که در عراق شروع کره است.
