به گزارش سایت خبری تحلیلی ذاکرنیوز به نقل از خبرگزاری تسنیم از گناباد، داشتن فرودگاه و مسیرهای دسترسی متنوع یکی از نیازهای ضروری در کنار جاذبه های مختلف برای جذب گردشگر است. این روزها شهرستان گناباد به عنوان میزبان تنها اثر ثبت جهانی شده استان خراسان رضوی ظرفیت های مختلفی برای حضور گردشگران دارد. قنات جهانی قصبه گناباد یکی از شگفت‌انگیزترین و قدیمی‌ترین قنات‌های ایران و جهان است. این قنات به عنوان یکی از شاهکارهای مهندسی آب در دوران باستان شناخته می‌شود و قدمتش به بیش از 2500 سال می‌رسد.
چاه مادر این قنات حدود 300 متر عمق دارد که یکی از عمیق‌ترین چاه‌های قنات در جهان است و این چاه آب را از سفره‌های زیرزمینی به سطح زمین می‌رساند که طول کل قنات قصبه حدود 33 کیلومتر و آب را از دامنه‌های کوه‌های شمالی گناباد به مناطق پایین‌دست منتقل می‌کند. قنات قصبه گناباد به همراه 10 قنات دیگر ایران در سال 2016 به عنوان بخشی از مجموعه "قنات‌های ایران" در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.
قنات قصبه گناباد نه تنها یک شاهکار مهندسی، بلکه نشان‌دهنده تمدن و دانش پیشرفته ایرانیان در مدیریت منابع آب در مناطق خشک است. این قنات نقش مهمی در توسعه کشاورزی و زندگی مردم منطقه داشته و هنوز هم به عنوان نمادی از هماهنگی انسان با طبیعت مورد احترام است.
اولین موزه تخصصی زعفران در ایران
موزه زعفران در روستای سنو، شهرستان گناباد، یکی از جاذبه های فرهنگی و گردشگری منحصربه فرد در استان خراسان رضوی است. این موزه به عنوان اولین موزه تخصصی زعفران در ایران شناخته می‌شود و هدف آن معرفی و حفظ فرهنگ و تاریخ کشت و تولید زعفران در منطقه است. زعفران به عنوان یکی از مهمترین محصولات کشاورزی ایران و به ویژه منطقه خراسان، نقش مهمی در اقتصاد و فرهنگ محلی ایفا می‌کند.
هدف از احداث این موزه معرفی تاریخچه کشت و تولید زعفران در ایران و نمایش ابزار و وسایل سنتی و مدرن مرتبط با کشت و فرآوری زعفران و حفظ و اشاعه فرهنگ و دانش بومی مرتبط با زعفران همچنین جذب گردشگران و علاقه مندان به صنعت زعفران بوده است. بخش های مختلف موزه شامل نمایش ابزار و ادوات کشاورزی و اسناد و مدارک تاریخی و نمایش مراحل تولید زعفران و فروشگاه محصولات زعفران است.
امامزاده سلطان محمد عابد کاخک
امامزاده محمد عابد کاخک یکی از مکان‌های مذهبی و زیارتی مهم منطقه بوده و به عنوان چهارمین حرم رضوی شناخته می‌شود. امامزاده محمد عابد از نوادگان امام موسی کاظم (ع) است و به همین دلیل این مکان از اهمیت مذهبی برخوردار است. تاریخ دقیق ساخت بنای اولیه مشخص نیست، اما معماری و ساختار فعلی آن نشان‌دهنده بازسازی‌ها و مرمت‌های متعدد در طول تاریخ است.
بنای امامزاده معماری سنتی ایرانی-اسلامی دارد و شامل گنبد، صحن، حرم و دیگر فضاهای مرتبط با زیارتگاه‌هاست. گنبد این بنا معمولاً به رنگ فیروزه‌ای یا سبز است که در معماری مذهبی ایران رایج است و این مکان به عنوان یک زیارتگاه محلی، پذیرای زائران زیادی به ویژه در مناسبت‌های مذهبی مانند ایام محرم، رمضان و دیگر اعیاد اسلامی است.
در اطراف امامزاده امکاناتی برای رفاه زائران مانند پارکینگ، سرویس‌های بهداشتی و اقامتگاه پیش بینی شده است.
روستای ریاب مهد بوم گردی های خراسان رضوی
گناباد چندین اقامتگاه بومگردی دارد که با حفظ معماری سنتی و استفاده از مصالح محلی، فضایی اصیل و دل‌نشین را برای مسافران فراهم می‌کنند. وجود بیشترین بومگردی های خراسان رضوی در شهرستان گناباد قرار دارد و روستای هدف گردشگری ریاب نیز میزبان بیشترین تعداد بومگردی بوده است که این اقامتگاه‌ها با استفاده از کاه‌گل و معماری سنتی، فضایی گرم و صمیمی ایجاد کرده‌اند.
گناباد دارای فرهنگ غنی و آداب و رسوم خاصی است که در اقامتگاه‌های بومگردی می‌توانید با آن‌ها آشنا شوید. غذاهای محلی، موسیقی سنتی و صنایع دستی از جمله مواردی هستند که می‌توانید در این منطقه تجربه کنید.
موزه مردم شناسی
موزه مردم‌شناسی گناباد یکی از جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی شهر گناباد است. این موزه با هدف حفظ و نمایش فرهنگ، آداب و رسوم، و شیوه‌های زندگی سنتی مردم منطقه تأسیس شده که در این موزه، اشیاء و ابزارهای قدیمی که در زندگی روزمره، کشاورزی، صنایع دستی و دیگر فعالیت‌های مردم گناباد و نواحی اطراف استفاده می‌شدند، به نمایش گذاشته شده‌اند.
بخش‌های مختلف موزه مانند ابزار کشاورزی؛ شامل ابزارهای سنتی که در کشاورزی و باغداری استفاده می‌شدند. صنایع دستی؛ نمایش آثار دستی مانند قالی‌بافی، گلیم‌بافی و دیگر صنایع دستی محلی. لباس‌های محلی؛ لباس‌های سنتی مردان و زنان منطقه که نشان‌دهنده فرهنگ پوشش در گذشته است، وسایل زندگی روزمره؛ شامل ظروف، وسایل آشپزخانه، و دیگر ابزارهای مورد استفاده در خانه‌ها، آثارتاریخی؛ برخی از اشیاء تاریخی مربوط به دوره‌های مختلف که در منطقه کشف شده‌اند.
شهر ییلاقی کاخک
شهر کاخک به دلیل طبیعت زیبا و آب و هوای مطبوعش، به عنوان یک مقصد گردشگری محبوب در فصل‌های گرم سال شناخته می‌شود.کاخک در نزدیکی شهر گناباد قرار دارد و به دلیل وجود جاذبه‌های طبیعی مانند آبشارها و چشمه‌ها، مورد توجه گردشگران قرار می‌گیرد. آبشار کاخک یکی از جاذبه‌های اصلی این منطقه است که در میان کوه‌ها و دره‌های سرسبز قرار دارد. این آبشار به دلیل ارتفاع و زیبایی طبیعی‌اش، محلی مناسب برای تفریح و استراحت است. اطراف آبشار پوشیده از درختان و گیاهان مختلف است که به زیبایی آن می‌افزاید.
در فصل بهار و تابستان، این منطقه بسیار سرسبز و خنک است و می‌تواند مقصدی ایده‌آل برای فرار از گرمای شهرها باشد. منطقه کوهستانی درب صوفه درب صوفه یکی از مناطق تاریخی و زیبای شهر گناباد است. این منطقه به دلیل جاذبه‌های تاریخی و طبیعی خود شناخته می‌شود. به دلیل قرار گرفتن در دامنه‌های کوهستانی، دارای طبیعتی بکر و زیباست.
این منطقه به دلیل آب و هوای معتدل و چشم‌اندازهای طبیعی، مورد توجه گردشگران قرار گرفته است و همچنین در این منطقه چندین قلعه تاریخی وجود دارد که نشان‌دهنده قدمت و اهمیت این منطقه در گذشته است. به دلیل وجود کوه‌ها و تپه‌های متعدد، این منطقه برای علاقه‌مندان به کوهنوردی مناسب و مناظر طبیعی و تاریخی این منطقه، آن را به مکانی ایده‌آل برای عکاسی تبدیل کرده است.
کویر گناباد
کویر گناباد در جنوب شرقی این شهرستان قرار دارد و بخشی از دشت‌های وسیع و خشک منطقه را تشکیل می‌دهد.این منطقه دارای تپه های شنی، زمین‌های نمکی و پوشش گیاهی کم است. آب و هوای آن بسیار خشک و گرم در تابستان و سرد در زمستان است و گیاهان مقاوم به خشکی مانند درمنه و تاغ در این منطقه یافت می‌شوند؛ همچنین جانورانی مانند روباه شنی، انواع مارمولکها و پرندگان کویری در این منطقه زندگی می‌کنند.
کویر گناباد به دلیل زیباییهای طبیعی و آرامش خاص خود، مقصد مناسبی برای علاقه مندان به کویرنوردی و طبیعت گردی است و به دلیل دوری از آلودگی نوری، آسمان شب در این منطقه بسیار صاف و پرستاره است و برای رصد ستارگان و عکاسی نجومی ایده آل است.
روستای هدف گردشگری ریاب
این روستا در نزدیکی شهر گناباد قرار دارد و به دلیل معماری سنتی و بافت تاریخی خود، مورد توجه گردشگران و علاقه‌مندان به فرهنگ و تاریخ ایران قرار گرفته است. ریاب به عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگری در ایران شناخته می‌شود و دارای جذابیت‌های طبیعی و تاریخی فراوانی است.
بافت تاریخی و معماری سنتی؛ ریاب دارای خانه‌های خشتی و گلی با سقف‌های گنبدی است که نشان‌دهنده معماری سنتی و هماهنگ با محیط کویری منطقه است. این بافت تاریخی به خوبی حفظ شده و بازدیدکنندگان را به گذشته‌های دور می‌برد.
قنات تاریخی؛این روستا دارای قنات‌های قدیمی است که نشان‌دهنده سیستم آبیاری هوشمندانه و پیشرفته در گذشته است. قنات‌ها نقش مهمی در تأمین آب کشاورزی و آشامیدنی روستا داشته‌اند.
فرهنگ و آداب و رسوم؛ مردم روستای ریاب همچنان بسیاری از آداب و رسوم سنتی خود را حفظ کرده‌اند. مراسم محلی، صنایع دستی و غذاهای سنتی از جمله جذابیت‌های فرهنگی این روستا هستند. روستای ریاب به دلیل حفظ بافت تاریخی و طبیعی خود، به عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگری در استان خراسان رضوی شناخته می‌شود. این روستا نمونه‌ای از زندگی سنتی و هماهنگی انسان با طبیعت است و می‌تواند تجربه‌ای متفاوت برای گردشگران داخلی و خارجی فراهم کند.
سفال 5 هزار ساله گناباد
شهر گناباد به دلیل پیشینه تاریخی و فرهنگی غنی خود شناخته شده است. سفالگری یکی از صنایع سنتی این منطقه محسوب می‌شود که ریشه در تاریخ و فرهنگ محلی دارد. سفالگری در گناباد سابقه طولانی دارد و بخشی از هنر و صنعت سنتی این منطقه به شمار می‌رود این هنر از گذشته‌های دور به عنوان یکی از روش‌های تولید ظروف و ابزار مورد استفاده در زندگی روزمره مردم رواج داشته است.
سفال‌های تولید شده در گناباد معمولاً با استفاده از خاک مرغوب و طبیعی منطقه ساخته می‌شوند و طرح‌ها و نقوش به کار رفته بر روی سفال‌ها اغلب الهام‌گرفته از طبیعت، فرهنگ و هنر محلی هستند. سفال‌های گناباد به روش سنتی و با استفاده از چرخ سفالگری ساخته می‌شوند و پس از شکل‌گیری، سفال‌ها در کوره‌های محلی پخته می‌شوند تا مقاومت و دوام لازم را به دست آورند.
سفال‌های گناباد علاوه بر کاربردهای تزئینی، در زندگی روزمره نیز استفاده می‌شوند. به عنوان مثال، ظروف سفالی برای نگهداری آب و غذا به دلیل خنک‌نگه‌داشتن محتویات خود محبوب هستند.
گزارش از یاسر سالاری
