به گزارش ذاکرنیوز ، توافق ترسیم مرزهای دریایی لبنان و رژیم صهیونیستی روز پنجشنبه 5 آبان به امضا رسید. توافقی که به مناقشه طولانی دو طرف بر سر منابع انرژی موجود در دریای مدیترانه پایان داد.
برای تحلیل و بررسی این توافق،در بیروت با حسن الدر تحلیلگر سیاسی لبنانی به گفت و گو نشست که ویدیو و متن کامل آن در ادامه می آید:
لازم به ذکر است که این گفت و گو چند روز پیش از امضای توافق انجام شده است.
تسنیم: آقای الدر به عنوان اولین سوال، به نظر شما لبنان آیا در این مذاکرات موفق بود و اگر بود این موفقیت چگونه حاصل شد؟
حسن الدر: یک بار دیگه به شما خوش آمد می‌گویم. لبنان بعد از روندی طولانی از گفتگوها و مذاکرات غیر مستقیم زیر نظر سازمان ملل و میانجیگری آمریکا با دشمن اسرائیلی به این توافق دست یافت. این توافق در شرایطی حاصل شد که آمریکا طی سال های اخیر آشکارا دست روی شرکت های نفتی گذاشته بود و آنها را از اکتشاف و حفاری در لبنان باز می داشت. از سوی دیگر این توافق سه سال پس از اعتراضات پاییز سال 2019 که به "انقلاب اکتبر" معروف شد، رخ داد.
آشکارا مشخص بود که آمریکا قصد دارد لبنان را مجازات و محاصره اقتصادی کند؛ آن هم به دلیل مقاومت و قدرت بازدارندگی آن و به این دلیل که لبنان به دلیل وجود مقاومت روند عادی سازی روابط با دشمن اسرائیلی را نمی پذیرد و آن را رد می کند و مانند برخی کشورهای عربی عمل نمی کند. این یک موفقیت برای لبنان بود. توانمندی دولت لبنان به لطف عوامل و عناصر متعدد، از جمله اتفاق نظر در این خصوص که مورد حمایت مقاومت است، تونست شرایط خود را بر آمریکا و همچنین دشمن اسرائیلی تحمیل بکند. لبنان همچنین توانست، محاصره و فشار و تنگناها را در هم بشکند و از طریق این توافق، آمریکا را وادار کرد که متعهد به آغاز فعالیت شرکت های نفتی و گازی در لبنان شود.
همچنین به لبنان اجازه استخراج یا دستکم آغاز اکتشاف و حفاری چاه ها داده شد تا پس از آن مرحله استخراج نفت و گاز شروع شود. این موضوع از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است؛ چون همان طور که همه می دانند، به عنوان مثال در جنگ اوکراین، آمریکا و غرب علیه روسیه و پیشتر از آن علیه جمهوری اسلامی ایران از سلاح تحریم و محاصره اقتصادی برای مجازات کشورهایی استفاده می کنند که نمی توانند با آنها بجنگند.
میزگرد| دستاورد لبنان در مذاکرات ترسیم مرزها حاصل قدرت نظامی حزب الله استرفتار جدید اسرائیل در پرونده ترسیم مرزها با لبنان چه معنا دارد؟
من نمی گویم آمریکا نمی تواند با لبنان بجنگد اما دشمن اسرائیلی به دلیل قدرت مقاومت نمی تواند با لبنان وارد جنگ شود. لذا سلاح اقتصاد را به خدمت می گیرند. ایستادگی و مقاومت لبنان در کنار گفتگو و مذاکره لبنان موجب شکست این محاصره شد و همان طور که به شما گفتم، این برگه توافق، برگه اذعان به حق و حقوق لبنان و همچنین حق اکتشاف و استخراج نفت و گاز لبنان است.
تسنیم: به موضوع اقتصاد پرداختید. این توافق از بعد اقتصادی در سایه بحرانی که لبنان درگیر آن است، چه اهمیتی دارد؟
حسن الدر: همان طور که می دانید، بانک جهانی سال گذشته در خصوص بحران لبنان گفت که یکی از سه بحرانی است که جهان طی 150 سال گذشته به خود دیده است. آنها می دانند که این بحران، بحرانی است که توسط دیگران ایجاد شده است؛ همان طور که همه می دانند بخش مالی و بانکی لبنان هدف گرفته شد. همچنین مجازات هایی که علیه شخصیت هایی در لبنان اعمال شد که همه و همه به این دلیل بود که چرا مقاومت را تامین می کنند. امروز صرف امضای توافق، صرف اعلام امضای توافق، لبنان را از لیست کشورهای ورشکسته و فروپاشیده خارج و وارد لیست کشورهایی کرد که امیدی به آنها هست یا کشورهایی که می توان در آنها سرمایه گذاری کرد و این در درجه اول درِ اعتماد را به روی شرکت های خارجی و همچنین کشورهای حامی لبنان و شهروندان این کشورها باز میکند تا در لبنان سرمایه گذاری کنند.
تسنیم: حال پرسش این است که بعد از امضای این توافق آینده چگونه خواهد بود؟ آیا برای استخراج نفت و گاز، لبنان باز هم باید چند سالی صبر کند؟
حسن الدر: اولین نکته این است که تاکنون دشمن اسرائیلی واکنش رسمی نداشته است. درست است که کابینه رژیم صهیونیستی و نخست وزیر این رژیم صحبت هایی داشتند، اما هنوز موضع خود را به صورت رسمی اعلام نکرده اند. افزون بر آن، طبق آنچه از رسانه های عبری متوجه شدیم، آنها یک فرصت 14 روزه خواستند تا کِنیسِت، روی توافق مطالعه کند و آن را مورد بررسی قرار دهد.
تسنیم: در این ارتباط هم شاهد تماس رئیس جمهوری آمریکا با همتای لبنانی خود بودیم؛ همه می دانند که آمریکا خود اسرائیل است در این توافق.
حسن الدر: دقیقا. رئیس جمهوری آمریکا می خواهد از این موفقیت در انتخابات میان دوره ای آمریکا به سود خود استفاده کند. اما اگر بخواهیم دقیق دراین خصوص صحبت کنیم، باید بگویم که تا حال حاضر هیچ اعلام موضع رسمی از سوی دشمن اسرائیلی در قبال توافق صادر نشده اما امروز در خبرها آمده بود، بین بیست هفتم تا بیست نهم ماه جاری میلادی پس از بررسی توافق، موضع خود را به طور رسمی در قبال این توافق اعلام خواهد کرد.
در مورد اینکه لبنان چه اقداماتی باید اتخاذ کند، تا از این سرمایه ملی به نحو احسن بهره برداری کند، همان طور که اندکی قبل به شما گفتم، ما دارای کشوری بدون رئیس جمهور هستیم و ظرف این دو هفته نیازمند انتخاب رئیس جمهوری برای کشورمان هستیم، نیاز به این داریم وارد خلاء ریاستی نشویم. افق روشنی پیش روی تشکیل دولت نیست، چون نمی شود که نهادها و سازمان های یک دولت تعطیل باشند و به طور منظم و برنامه ریزی شده فعالیت نکنند و آن وقت در ثروت های نفتی و گازی خود سرمایه گذاری کند.
بنابراین گام بعدی بی شک باید اجرای قوانین از جمله قانون اساسی باشد و در راس آن باید انتخاب رئیس جمهور باشد. پس از آن تشکیل دولت و در ادامه انتخاب رئیسی برای بانک مرکزی لبنان باید مد نظر باشد. همچنین باید موضوع قوه قضائیه و دستگاه قضایی مورد توجه قرار بگیرد. این موارد، موضوعات اساسی و بسیار مهم در کشور است که باید دوباره تشکیل شوند تا سرآغازی بر مرحله ای جدید در کشور باشد. این وظیفه و مسئولیت ملی بزرگی است که بر دوش مسئولان لبنانی است که باید با آن به همین اندازه با جدیت و اهمیت برخورد کنند.
تسنیم: همان طور که تاکنون متداول و مرسوم بوده، اسرائیل هیچ گاه به معاهدات و توافق ها پایبند نبوده. آیا چنین انتظاری برای این توافق هم می رود؟ علاوه بر اینکه آیا این توافق می تواند، ارتباطی با "معامله قرن" و عادی سازی روابط با اسرائیل داشته باشد یا اینکه نه؛ همان طور که رئیس جمهوری لبنان طی روزهای قبل گفت، جایی برای عادی سازی روابط بین لبنان و اسرائیل نیست و این توافق، صرفا توافقی مرزی برای به سرانجام رساندن برخی امور و کارهاست.
حسن الدر: اینها همه رویاست. لبنان تا وقتی مقاومت در آن حضور دارد، غیر ممکن است این رژیم را به رسمیت بشناسد. همان طور که غیر ممکن است، بخواهد لبنان روابط خود را با اسرائیل عادی سازی کند. اینها خط های قرمز هستند که غیر ممکن است، زیر پا گذاشته شود. اما کسانی که این توافق را با معامله قرن یا توافق ابراهیم ارتباط دادند، آنها مردم خود را فریب می دهند. آنها تلاش می کنند، اذهان مردم را مشوش کنند. اول از همه تلاششان این است که تصویر واقعی را نزد مردم لبنان و سپس چهره واقعی مقاومت را مشوش کنند و بگویند که مقاومت سرانجام به عادی سازی روابط روی آورد. این گفته ای یاوه است، چون از سال 1949 تاکنون بین اسرائیل و لبنان قراردادی نوشته یا امضا نشده. آنچه اکنون رخ داده امضای یک فرد نظامی پای برگه ای است که به سازمان ملل تحویل داده شده و رهاورد آن همان چیزی است که اکنون در ناقوره در حال رخ دادن است و موجب توافق ناقوره شده است.
هیچ امضایی پای ورقه ای بین اسرائیل و لبنان وجود نداشته و تا حالا نشنیدیم و ندیدیم که دولت یا پارلمان لبنان در این خصوص صحبتی اصلا کرده باشند یا امضایی از سوی رئیس جمهور یا نخست وزیر پای ورقه ای زده شده باشد. چون اگر چنین چیزی رخ دهد، به این معنی است که ما دشمن اسرائیلی را به رسمیت شناخته ایم و این غیر ممکن است رخ دهد. آنچه اتفاق خواهد افتاد، نامه ای به سازمان ملل است که هیئت مذاکره کننده آن را در ناقوره در اتاقی جدا که دشمن اسرائیلی در آن حضور ندارد، امضا خواهد کرد تا این حد و اندازه تلاش شده که هیچ ارتباطی حاصل نشود.
دشمن اسرائیلی می خواست، شرایط و خواسته های خود را تحمیل کند و به نوعی در ناقوره این توافق را جشن بگیره که طرف لبنانی آن را رد کرد؛ آنچه رخ خواهد داد، همان طور که در طول دوره های مذاکرات رخ داد، امضای برگه ای با حضور میانجی آمریکایی و نماینده سازمان ملل خواهد بود. در این توافق هیچ گونه مشارکت اقتصادی وجود نخواهد داشت.
تسنیم: در طول سال های گذشته دشمن اسرائیلی تمام معاهدات و توافق ها و آتش بس ها را نقض کرده، امروز این توافق را چه کسی برای لبنان تضمین خواهد کرد؟ اینکه دشمن اسرائیلی متعهد به عدم نقض شرایطی که لبنان توسط طرف سوم اعلام کرده باشد؟
حسن الدر: گفته می شود که در متن نوشته شده آمریکا تضمین هایی ارائه داده. اما تجربه ما با دشمن اسرائیلی و آمریکا نشان می دهد این تضمین ها هیچ اعتباری ندارند. آنچه تضمین می کند که اسرائیل به لبنان تجاوز و تعرضی نکند، مقاومت و قدرت بازدارندگی آن است. دشمن، واداشته شد این توافق را امضا کند، در حالی که پیشتر خواستار خط مرزی موسوم به "هوف" شده بود؛ بعد متعهد به خط 23 شد و از 86 کیلومتری که اضافه بر توافق خواسته بود، به طور کامل چشم پوشی کرد. در همین راستا دیوید شینکر که خود را دوست لبنانی ها جلوه می دهد و همیشه در رسانه ها ظاهر می شود و تلاش می کند حقایق را تحریف کند و موجب تشویش افکار عمومی شود، امروز در رسانه های آمریکایی می گوید که لبنان موفق شد صد در صد حقوق خود را در تعیین مرزها به دست بیاورد و اسرائیل در برابر مقاومت لبنان و حزب الله سرفرود آورد. این اظهارات شینکر، یکی از شرکت کنندگان در مذاکرات بود.
تسنیم: لبنان طی سه سال اخیر درگیر بحران اقتصادی بود و تبدیل به میدانی درگیری قدرت ها بود. امروز اما این دیدگاه وجود دارد که لبنان می تواند نقش گذشته خود را در حل و فصل منطقه ای باز یابد و به میدان توافقات و تفاهم های منطقه ای تبدیل شود. امروز می بینیم که عربستان و آمریکا به خاطر نفت رو در روی هم هستند و شاهد تحولات منطقه ای دیگری هستیم. در این شرایط آیا این احتمال وجود دارد که لبنان بار دیگر نقش منطقه ای خود را بازیابه؟
حسن الدر: لبنان اصلا به گونه ای تدارک دیده شده که میدان درگیری ها و میدان توافق ها باشه؛ این حرف من نیست؛ سخن تئوریسین های بزرگی چون هنری کسینجر است. بی شک هر تغییر و تحول منطقه ای روی لبنان تاثیر می گذارد و منعکس می شود، چه مثبت چه منفی. همان طور که شما گفتید این تعارضات به سرحد اختلاف هم می رسد مثل همین عربستان سعودی و آمریکا که به خاطر تصمیم اخیر اوپک جهت کاهش روزانه دو میلیون بشکه نفت با یکدیگر اختلاف پیدا کردند و ضربه ای سنگین و بزرگ برای آمریکا بود؛ این درحالی است که فراموش نمی کنیم، آمریکا و عربستان همواره در قبال لبنان دیدگاه مشترکی داشتند. حالا این اختلاف نظر اگر ادامه پیدا کند و رفع نشود و آمریکا و به طور مشخص دولت دموکرات بایدن با سیاست هایش موجب سوق یافتن بیش از پیش عربستان به روسیه و چین شود، بی شک روی لبنان تاثیر خواهد گذاشت؛ البته من اعتقاد دارم که این تاثیر مثبت خواهد بود.
تسنیم: آیا شاهد نزدیکی ایران – عربستان هم خواهیم بود؟ چون طبق فرمایش شما ادامه این اختلاف موجب سوق یافتن عربستان به سمت شرق خواهد شد.
حسن الدر: بعد از سفر محمد بن زاید حاکم امارات به روسیه این گفته مطرح شد که در مسکو بن زاید پیشنهاد میانجی گیری امارات در بحران اوکراین در ازای میانجیگری روسیه میان ایران و عربستان را داده بود. در رسانه ها از جمله رسانه های غربی و روسی گفته شد که سعودی ها به درستی به میانجیگری روس ها بیش از آمریکایی ها ایمان و باور دارند؛ اگر این توافق رخ دهد و این میانجیگری ها صورت گیرد و پوتین در حل این پرونده نقش ایفا کند، این موضوع بی شک روی لبنان هم بازتاب خواهد داشت و شاهد تغییر و تحولات ریشه ای و اساسی در لبنان خواهیم بود.
اما برگردیم به بخش اول سوالی که داشتید؛ در خصوص تغییر نگاه بین المللی به سمت لبنان؛ اگر به نقشه نفت و منابع انرژی در دنیا دقت کنید، می بینید برای استخراج آنها همواره نیاز به ثبات و استقرار است و ثبات و استقرار فقط بُعد امنیتی ندارد، بلکه نیاز به ثبات و استقرار سیاسی و اقتصادی و اجتماعی هم هست.
لذا در کوتاه مدت و میان مدت به لطف حضور مقاومت و از خودگذشتگی هایش و همچنین بیداری و آگاهی ملت لبنان که علی رغم تمام تحریف ها و فریب ها و تشویش های رسانه ای و تلاش برای شستشوی مغزها، ملت لبنان همچنان به مقاومت ایمان و باور دارد و نتایج انتخابات اخیری که برگزار شد، گویا و شفاف بود. لذا امیدواریم آینده روشن و شفاف باشد و لبنان به نقش بارز و برجسته خود به دور از به رسمیت شناختن دشمن اسرائیلی یا عادی سازی روابط یا صلح با آن بازگردد.
