به گزارش ذاکرنیوز به نقل از پایگاه خبری تحلیلی رادیو گفت‌وگو، امروزه چندجانبه گرایی در عرصه بین‌الملل با رفتار ایالات متحده در خروج از معاهدات بین‌المللی، آژانس‌های سازمان ملل، آغاز جنگ تجاری با کشورها و وضع تحریم های فرامرزی بر سایر ملت‌ها مورد هجوم واقع شده است.
اقدام متخلفانه آمریکا در خروج از برجام نیز تهدید جدی بر اصول منشور و نظم حقوقی اضافه کرد، زیرا برای نخستین بار در تاریخ سازمان ملل متحد، آمریکا در نقش یکی از اعضای دائم شورای امنیت دارای حق وتو سایر دولت ها را در سراسر جهان تنبیه کرده است آن هم نه به علت نقض قطعنامه شورای امنیت بلکه به دلیل پیروی از آن.
چنین موضوعی تهدید برای منشور ملل متحد و روابط بین الملل به شمار می‌آید که نیازمند پاسخ سریع و جدی جامعه بین‌المللی است. ایالات متحده با اتخاذ چنین سیاست‌هایی از سایر کشورها می‌خواهد حقوق بین‌الملل را نقض کنند و هیچ رویه ای برای این حرکت خطرناک وجود ندارد.
باید دانست آیا جامعه بین المللی به ایجاد چنین رویه‌ای اجازه می‌دهد و در صورت تحقق نتایج این اقدام متخلفانه بین المللی را خواهد پذیرفت؟ کلیه بازیگران بین المللی باید در مورد این اقدام محتاط باشند و وقوع آن را اجازه ندهند.
به همین منظور برنامه «خداحافظ آمریکا» با حضور خانم مهسا غیاثوند(تهیه‌کننده و آیتم‌ساز)، حسین هوشمند(کارشناس مجری)، خانم آزاده فراهانی (گوینده آیتم) و دکتر محسن محمدی الموتی، رئیس دانشکده فرهنگ و ارتباطات تهران به موضوع چالش با نهادها، سازمان‌ها و رژیم‌های بین‌المللی و افول قدرت آمریکا می‌پردازد.
ترامپ؛ فاجعه ای برای قدرت نرم آمریکا
دکتر محسن محمدی الموتی، رئیس دانشکده فرهنگ و ارتباطات تهران درباره چالش با نهادها، سازمان ها و رژیم های بین المللی و افول قدرت آمریکا با بیان اینکه افول هژمونی آمریکا از زوایای مختلف قابل بررسی و مطالعه است گفت: یکی از زوایایی که می‌توان به آن اشاره کرد همین موضوع نسبت آمریکا با نهادها و سازمان‌های بین المللی و توافقات بین المللی است.
وی افزود: برجام به عنوان یکی از مصادیق مهم این توافق به حساب می آید؛ برجام سندی بود که در سال 1394 توسط وزرای خارجه گروه 1+5 و ایران به موافقت رسید و در پی آن توسط قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل به نوعی تضمین شد.
رئیس دانشکده فرهنگ و ارتباطات تهران اظهار کرد: آنچه در دوره های مختلف در عمل اتفاق افتاد، انجام تعهدات آمریکا در برجام فراز و نشیب داشته و با روی کار آمدن ترامپ، خروج امریکا از برجام مطرح شد و در سال 1397 شاهد این اقدام آمریکا بودیم.
وی با تأکید بر اینکه در سطح فردی ویژگی‌های شخصیتی ترامپ در زمینه خروج از برجام مورد نظر است، افزود: ترامپ دارای شخصیت موفق اقتصادی و دارای ناآگاهی های سیاسی است و بر همین اساس جوزف نای، ترامپ را فاجعه ای برای قدرت نرم آمریکا دانست؛ چراکه ترامپ اهل مشورت نبود و با ساختارهای اطلاعاتی و فکری آمریکا مشاوره ای نداشت و به صورت خودمحور عمل می کرد که همه اینها بخشی از دلایل خروج آمریکا از برجام است.
الموتی ضمن اشاره به رویکرد یک جانبه گرایی آمریکا در سطح ملی ادامه داد: منافع آمریکا از نظم کنونی بین‌المللی، ارزش های لیبرال دموکراتیک و از مشروعیت نقش آمریکا به عنوان رهبر جهان فراتر می رود و تعهدات خارجی هزینه های جدی برای آمریکا در پی دارد لذا دلیل دوم خروج امریکا از برجام به رویکرد سیاست خارجه آمریکا باز می گردد.
وی افزود: در سطح سیستمی، پس از انعقاد برجام خط‌کشی‌های جدیدی در منطقه غرب آسیا ایجاد شد و کشورهایی مانند عربستان و رژیم صهیونیستی هم افزایی سیاسی در برابر ایران شکل گرفت و اقدام ترامپ برای خروج از برجام نوعی حمایت از متحدان منطقه ای خودش بود.
خروج آمریکا از برجام با هدف تحمیل برجام موشکی است
رئیس دانشکده فرهنگ و ارتباطات تهران تصریح کرد: از نگاه ترامپ، برجام فاقد منافع لازم برای آمریکا بوده است و اعلام کرد محدودیت‌ها برای ایران باید دائمی شود و برجام قادر نیست قدرت منطقه‌ای و موشکی ایران را مهار کند؛ لذا آمریکا برای فشار وارد کردن ایران به منظور تن دادن به برجام 2 و 3 از برجام خارج شد.
وی افزود: خروج آمریکا از برجام به لخاظ سیاسی جایگاه آمریکا را در نظام بین الملل کاهش داد و دیگر واحدهای سیاسی بین المللی اعتقادی به همکاری و اثربخشی مذاکرات توسط آمریکایی ها پیدا نمی‌کنند.
الموتی خاطرنشان کرد: پس از خروج یک‌جانبه آمریکا از توافق هسته‌ای، اعزام یک ناوگروه، بمب افکن‌ها، جنگنده و قرار دادن سپاه در لیست سازمان های تروریستی توسط آمریکا انجام شد و اتحادیه اروپا متعهد شد برای رفع تحریم ها و عدم ضرر ایران، گام های عملیاتی برمی‌داریم که پس از مدتی به دلیل عدم کارایی سازکار مالی به نتیجه نرسید.
وی افزود: ایران پس از یک سال از خروج آمریکا از برجام گام های کاهش تعهدات به برجام را عملیاتی کرد چراکه مواضع اروپایی ها در حد اظهار تأسف و نمایشی بوده است.
رئیس دانشکده فرهنگ و ارتباطات تهران گفت: وقتی قطعنامه 2231 توسط شورای امنیت سازمان ملل صادر می‌شود و تحریم‌های گذشته را تعلیق می‌کند دارای ضمانت اجرایی است ولی با خروج آمریکا نقض این قطعنامه عمل شده است و کشور نقض‌کننده قطعنامه باید مجازات شود ولی اتفاقی نیفتاد و اینها نشان از ضعف و ناعادلانه بودن ساختار نظام بین الملل است.
باقی ماندن اروپا و خروج آمریکا از برجام هدف مشترکی علیه ایران داشت
وی با بیان اینکه پس از خروج ترامپ از برجام یکی از دغدغه‌های آمریکا، پایان یافتن تحریم‌های تسلیحاتی ایران بود و جامعه جهانی را به منظور این خواسته خود نتوانست بسیج کند افزود: به رغم اختلافات بین احزاب آمریکا و اروپاییها، غربی‌ها نسبت به انقلاب اسلامی نگاه مشترکی دارد و باقی ماندن اروپا و خروج آمریکا از برجام با هدف مشترکی علیه ایران و توقف پیشرفت ایران در منطقه اتفاق افتاده است.
الموتی اظهار کرد: نگاه انقلاب اسلامی نفی سلطه‌گری است و تضعیف قدرت بازدارندگی ایران به عنوان هدف اصلی محسوب می‌شود.
وی افزود: از نظر غربی ها، جمهوری اسلامی ایران نوعی ورودی آشوب ساز به نظام بین‌الملل است که منافع آنها را به چالش کشیده است؛ لذا ابزار بازدارندگی ایران از جمله قدرت هسته‌ای، موشکی و منطقه ای باید از بین برود و با ترور سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی قصد داشتند بعد قدرت منطقه ای و موشکی ایران را تضعیف کنند.
رئیس دانشکده فرهنگ و ارتباطات تهران با اشاره به اینکه انشقاق در سند امنیت ملی آمریکا بین دو رویکرد بین‌الملل گرایان لیبرال و دکترین خروج از برجام و ملی گرایی آمریکا در قالب سیاست خارجی این کشور ایجاد شده، ادامه داد: آمریکایی ها علاوه بر برجام از سازمان جهانی بهداشت، توافق پاریس و موافقت نامه آزاد تجاری آمریکای شمالی و سایر موارد خارج شده تا هیچ تعهدی نداشته باشد.
وی افزود: یکی از اصول کلی حقوقی بین‌المللی اصل وفای به عهد و احترام به معاهدات و عدم مداخله است که آمریکا با خروج از این معاهدات مانند برجام نشان داد که پای بند به اصول حقوق بین المللی نیست و در جریان شهادت حاج قاسم سلیمانی، خلاف اصول حقوق بین‌الملل و اصل عدم مداخله بوده که طبیعی است این نوع نگاه به معاهدات بین المللی وجه اعتبار و قدرت نرم آمریکا را زیر سؤال می برد.
الموتی ادامه داد: دموکرات‌ها و بایدن باتوجه به نوع نگاهی که به حل و فصل مسائل بین‌المللی برای رسیدن به هدف مشترک دارند، طبیعی است که بازگشت به این سازمان‌ها و توافقات در دستور کار قرار دارد و این گرایش در آمریکایی‌ها وجود دارد.
آغاز عصر پسا آمریکا پس از جنگ روسیه و اوکراین
وی افزود: پس از ماجرای جنگ روسیه و اوکراین نقطه عطفی در فضای نظم بین المللی ایجاد شده است؛ آمریکا در سطوح داخلی، حوزه تبعیض نژادی، بهداشتی و سیاسی با چالش‌های جدی مواجه شده و بر اساس نظر اندیشمندان جهان وارد عصر پسا آمریکا شدیم و شاهد خیزش بازیگران جدیدی هستیم.
رئیس دانشکده فرهنگ و ارتباطات تهران تصریح کرد: آمریکا با داشتن بالاترین بودجه نظامی در مقایسه با سایر کشورهای جهان، قادر نیست اهداف مورد نظر خود را تأمین کند؛ لذا فضای جدید نظام بین‌الملل، گذار از غرب به شرق را شاهد است.
وی با بیان اینکه آمریکا راه حل مقابله با ایران را حمایت از برجام و آشوبگران و اغتشاشگران داخلی می داند افزود: در نظم جدید بین‌المللی سازمان‌ها و بازیگران جدیدی با جهت‌گیری علیه آمریکا ظهور و بروز داشته است و امروز چین و روسیه، احساس دارند حضور ایران کفه توازن را به نفع شرق در رویارویی علیه آمریکا سنگین‌تر خواهد کرد.
فارن‌افرز: نشانه‌های افول آمریکا قبل از جنگ اوکراین آغاز شده بود
الموتی خاطرنشان کرد: علیرغم این که روسیه در عرصه میدانی در نبرد اوکراین قدرتمند است نتیجه این جنگ مؤثر است و نبرد اوکراین می‌تواند آغاز فضای آشوب و موجب طولانی شدن دوره گذار باشد و از سوی دیگر رابطه چین و آمریکا از محور همکاری و رقابتی وارد فضای رقابت و تخاصم شده است.
وی افزود: فضای آینده نظام بین‌الملل مبهم است و در این وضعیت باید جایگاه ایران از طریق تقویت منافع مشترک و قدرت‌های نوظهور مشخص شود و اگر ائتلاف های متعددی در حوزه‌های مختلف بین کشورهای منطقه داشته باشیم، به همین نسبت آسیب پذیری ایران کاهش خواهد یافت.
