به گزارش ذاکرنیوز، این گفت و گو به بهانه توافق ترسیم مرزهای دریایی میان لبنان و رژیم صهیونیستی که روز پنجشنبه 5 آبان امضا شد، صورت گرفت.
تسنیم: آقای دکتر ابتدا درباره پیامدهای مثبتی که این توافق به همراه داشت صحبت کنیم. تحلیل شما در این باره چیست؟
هشام جابر: به نظر من این توافق برای لبنان موفقیت آمیز نبود؛ زیرا تنها نتیجه مثبت این توافق، جلوگیری از جنگ بود. درگیری بر سر میادین گازی در آب های مشترک می توانست باعث تشدید درگیری ها شود و تا آستانه درگیری نظام و شکل گیری جنگ پیش رود. این تنها موفقیت و پیامد مثبت توافق بود. اما درباره نتایج مثبت دیگر برای لبنان باید بگویم که من به چنین چیزی اعتقاد ندارم. لبنان دارای میادین انرژی بسیاری در آب هایی است که توافق درباره آن ها صورت گرفته است. لبنان دارای میادین انرژی مشخصی است که عدد آن ها به 29 خط می رسد.
زمانی که من کار خود را در ارتش لبنان آغاز کردم، افسران متخصص دیگری نیز در آن زمان در ارتش فعالیت می کردند. اخیرا ژنرال یاسین مسئولیت این پرونده را برعهده گرفت، همانطور که ریاست هیئت لبنانی مذاکره کننده را نیز بر عهده داشت و به مدت 8 یا 9 سال تا سال 2020 در این زمینه تلاش صورت گرفت و"هوکشتاین" میانجیگر آمریکایی درباره آن چنین گفت: valid solid، یعنی پرونده سنگین.
این پرونده پس از سال 2010 تا 2011، زمانی که توافق بر روی خط 23 صورت گرفت و در سال 2019 ثابت کرد که خطوط انرژی لبنان به 29 خط می رسد. در حقیقت در جنوب خط 23 قرار می گیرد. بر این اساس خط 23 مرزهای خشکی را تعیین می کرد. بخش B1، مرزهای لبنان و فلسطین اشغالی را مشخص می کرد؛ از زمان توافق ترودوس در سال 1949 تا پیش از سال 1922 که انگلیسی ها و فرانسوی ها مرزهای لبنان و منطقه را ترسیم کردند و به مرزهای "الناقوره" یعنی B1 معروف است و از B1 به بعد مرزهای آبی لبنان آغاز می شود. مدارک ارتش شامل نقشه ها و مستندات بریتانیایی است که عکس های هوایی، تصاویر ماهواره ای و سایر اسناد را در برمی گیرد و نشان دهنده خطوط 23 می شه. این خطوط از میدان انرژی کاریش می گذرد و این اسناد نشان می داد، سهم لبنان در میادین کاریش 60 درصد و سهم اسرائیل 40 درصد است.
تسنیم: آیا چنین چیزی در توافق اخیر لحاظ شد؟
هشام جابر: در این توافق میدان کاریش به طور کامل به اسرائیل تحویل داده شد و میدان قانا هم برای لبنان در نظر گرفته شد؛ آن هم نه به صورت کامل. زیرا برای اسرائیل نیز سهم در نظر گرفته شد. این موضوع چگونه برای لبنان به عنوان موفقیت تلقی می شود؟ این موضوع به طور خلاصه تنها موفقیتی سیاسی برای سیاستمداران لبنانی به شمار می رود. نماینده آمریکا به لبنان سفر کرد و با تهدید و ترغیب با طبقه سیاسی لبنان گفت وگو کرد و همانطور که می دانید این طبقه سیاسی منافع مشترکی با آمریکا دارد و نگران تحریم های آمریکا و مجازات آنهاست. بنابراین دولتمردان توافق کردند که میانجیگر و نماینده آمریکا را راضی کنند.
تسنیم: البته اسرائیل بر این باور است که میدان قانا نیز به این رژیم اشغالی تعلق دارد؛ در این شرایط نقش مقاومت لبنان در فرایند این توافق چه بود؟
هشام جابر: مقاومت از وقوع جنگ جلوگیری کرد. ابتدا باید یادآوری کنم نیروی مقاومت با به کارگیری وسایل جنگی از جمله پهپادها و قایق های جنگی باعث شد، اسرائیل از لبنان بترسد. باید اذعان کنم، اسرائیل نمی خواهد اما برای تحریک هم که شده آماده است تا موشک های مقاومت به مناطق این رژیم اصابت کند، زیرا این گونه می تواند نقش مدافع را به خود بگیرد. اما خلاصه بگویم، اسرائیل می داند، جنگ با لبنان بسیار هزینه بر است و آمریکا نیز در حال حاضر آمادگی حمایت از اسرائیل را در این شرایط ندارد؛ زیرا به چین و روسیه مشغول است.
تسنیم: اگر ترسیم مرزهای آبی لبنان صورت گیرد، آیا این مرزهای آبی، ترسیم مرزهای خشکی لبنان را نیز شامل می شود؟
هشام جابر: مرزهای خشکی به هیچ گونه تعیین و ترسیم نیاز ندارد. از سال 1949 براساس توافق ترودوس، مرزهای لبنان مشخص شد. مرزهای خشکی باید تثبیت شود، نه ترسیم! زیرا نشانه ها بر نقشه ها و اسناد موجود است. هنگامی که اسرائیل از سال 49 به بعد پی در پی به لبنان حمله کرد و اراده لبنان و زمین های کشاورزی لبنان را نشانه گرفت. سپس یا خط ترسیم شده از سوی سازمان ملل موسوم به خط آبی سال 2000 شکل گرفت که اسرائیل ادعا می کرد، تعیین کننده مرز آن است. خط آبی در اراضی و زمین های لبنان است و میان آن خط و اسرائیل مسافت ها فاصله است؛ بنابراین اسرائیل به لبنان تجاوز کرده است.
تسنیم: حتی در خط آبی نیز اسرائیل اقدام به اشغال کرده است ؟
هشام جابر: بله کاملا واضح است.
تسنیم: با این وجود لبنان در اراضی اشغالی نیز سهم دارد؟
هشام جابر: بله این امر کاملا روشن است. هزاران هکتار زمین اشغالی در اختیار اسرائیل قرار گرفته که مدعیان لبنانی دارد. اما نمی تونند آنها را پس بگیرند زیرا اسرائیل بر آن ها چنگ انداخته است. من به عنوان ناظر و پژوهشگر امیدوار بودم، دولتمردان لبنانی دست بالا را داشته باشند و به دشمن اسرائیلی فشار بیاورند تا به توافقی جامع دست پیدا کنند. ما باید در این توافق با نظارت آمریکا، موفق می شدیم به خط 29 و نه خط 23 و هر چه بالاتر دست پیدا کنیم. باید به آن ها نشان داده می شد، توافق ترودوس نشانگر مرزها و سرزمین لبنان است و بر اساس آن اسرائیل را از اراضی خود بیرون می کردیم؛ زیرا مرزها کاملا مشخص است و نیاز به جست وجو ندارد.
آن چه پیش آمد، ما از زمین های خشکی خود گذشتیم و اسرائیل بر آن ها مسلط شد و با اسرائیل به توافق مرزهای آبی رسیدیم که خسارت هایی برای لبنان به دنبال داشت. این موضوع نظر من تنها نیست بلکه کارشناسان نیز از جمله دکتر اسحاق الخلیفی که روزانه با او در تماس هستم، همین موضوع را تایید می کند. ایشان که پژوهشگر هستند و پژوهش های بسیاری در زمینه نقشه ها داشته است، موافق پرونده ای بودند که ارتش لبنان آن را به ریاست بسام یاسین به انجام رسانده بود. همه این پژوهش ها و پرونده ها و نظر کارشناسان از جمله اسحاق الخلیفی نادیده گرفته شد و توافق بر اساس روابط سیاسی و نظر نماینده آمریکایی اتفاق افتاد و نتیجه آن این شد که پیش از این توضیح دادم.
تسنیم: آیا این موضوع می تواند مقدمه ای برای عادی سازی روابط لبنان با اسرائیل باشد؟
هشام جابر: این مشارکت و توافق نشان می دهد که رابطه ای شکل گرفته است. من پیش از این نیز تصریح کردم حتی اگر منجر به رنجش کسی شود، گفتم ما از میادین انرژی خود گذشتیم اما تنها چیزی که به دست آوردیم و خیال ملت لبنان از آن راحت شد، جلوگیری از شروع جنگ بود، زیرا هیچ کس به دنبال جنگ نبود.
ما به اسرائیل میادینی دادیم که حق ملت لبنان بود اما دولت آن را به دست نیاورد. این توافق با حمایت آمریکا شکل گرفت و رئیس جمهور آمریکا، جو بایدن به صورت پیگیر این موضوع را دنبال می کرد و پس از آن هوکشتاین.
تسنیم: اهداف آمریکا در خصوص این توافق چه بود؟
هشام جابر:بایدن در این توافق سه هدف اساسی را دنبال می کرد، تا جایی که با میشل عون تماس گرفت و توافق را به او تبریک گفت. چگونه ممکن است رئیس جمهور آمریکا برای این امر با تماس تلفنی تبریک بگوید. این امر به منزله توجه بایدن به توافق است؛ اما چرا؟ زیرا همانطور که گفتم از درگیری نظامی میان حزب الله و اسرائیل می ترسید؛ همین موضوع درباره اسرائیل نیز صحت دارد. دوم اینکه، آمریکا و اسرائیل در تلاش هستند به سرعت از این میادین گاز استخراج کنند و به اروپا برسانند در برهه ای که به گاز روسیه دسترسی ندارند. سوم اینکه، رئیس جمهور آمریکا انتخابات، پیش رو دارد و دموکرات ها نیز انتخابات کنگره را پیش رو دارند. بنابراین بایدن در تلاش است به آمریکایی ها ثابت کند، موفقیتی تاریخی با این توافق رقم زده است.
تسنیم: در واقع بایدن می خواهد بگوید که من به توافقی دست یافتم که هیچ یک از رؤسای جمهور پیشین آمریکا آن را محقق نکردند.
هشام جابر: بله کاملا.
