به گزارش ذاکرنیوز، در پی افزایش درخواست مقامات لبنانی برای حل پرونده آوارگان سوری و همچنین در حالی که مانع تراشی‌های کشورهای غربی در این زمینه همچنان ادامه دارد، «نجیب میقاتی» نخست وزیر مکلف به تشکیل دولت لبنان اعلام کرد که بازگشت آوارگان سوری به کشورشان یک ضرورت بوده و شاید لبنان مجبور شود در این روند به روش‌هایی متوسل شود که خوشایند غربی‌ها نیست.
منابع آگاه در این زمینه به روزنامه الاخبار گزارش دادند که با این وجود تاکنون هیچ یک از مقامات لبنانی برای حل پرونده آوارگان اقدام جدی انجام نداده و پیش از این نیز جریان 14 مارس مانورهایی درباره بازگشت آوارگان سوری به کشورشان انجام داده بود. اما همانطور که گفته شد همه اینها در حد مانور بوده و اعضای جریان 14 مارس نمی‌خواستند این پرونده حل شود تا به این ترتیب لبنان همچنان از کمک‌های مالی و اقتصادی به آوارگان از طریق انجمن‌ها و سازمان‌های بین المللی بهره‌مند گردد.
تداوم مانع‌تراشی‌های غرب در روند بازگشت آوارگان سوری
از طرف دیگر بازگشت آوارگان سوری به کشورشان مستلزم همکاری و هماهنگی بیشتر میان لبنان و سوریه است. به همین دلیل آمریکا و کشورهای اتحادیه اروپا همچنان در این مسیر مانع‌تراشی می‌کنند و هرگز به دنبال حل این پرونده نبوده‌اند. در واقع مواضع جریان 14 مارس همواره همسو با منافع کشورهای غربی بوده که می‌خواهند پرونده آوارگان سوری را در لبنان را باز نگه دارند تا اهرم فشاری علیه دولت سوریه باشد.
در این راستا نجیب میقاتی تصمیم گرفته یک کمیته وزارتی متشکل از هفت عضو جهت پیگیری بازگشت امن آوارگان سوری به کشورشان سازماندهی کند؛ تصمیمی که در سپتامبر 2021 گرفته شد. واقعیت آن است که لبنان دیگر تحمل بار مالی آوارگان را به دلیل بحران اقتصادی و مالی و همچنین بحران‌های متعدد آب و برق و سوخت در این کشور ندارد و طبق اطلاعات موجود از 11 سال گذشته آوارگان سوری 30 میلیارد دلار برای لبنان هزینه داشته‌اند. اما با این وجود منابع تاکید می‌کنند نجیب میقاتی نمی‌تواند یک گام جدی در مسیر بازگشت آوارگان سوری به کشورشان بر دارد؛ چرا که نمی‌خواهد موجب خشم آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها شود.
این منابع گزارش دادند که حل پرونده آوارگان سوری مستلزم هماهنگی رسمی میان لبنان و سوریه از طریق چارچوب‌های سیاسی است. در نتیجه در شرایطی که جامعه بین المللی و غرب تمایلی به همگرایی بیشتر بیروت و دمشق ندارند بعید است که میقاتی بتواند گامی در راستای حل این پرونده بردارد. عدم تمایل جامعه بین‌المللی برای بازگشت آوارگان سوری به کشورشان را می‌توان در اظهارات «ایاکی ایتو» نماینده دفتر کمیساریای عالی سازمان ملل در لبنان مشاهده کرد و همچنین اطلاعات نشان می‌دهد که کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد اعلام کرده که در این زمینه کمکی به لبنان نخواهد کرد.
مقامات لبنانی نیز معتقدند که جامعه بین المللی به دنبال حفظ آوارگان در لبنان است. «نوار الساحلی» نماینده سابق لبنان که مسئولیت پیگیری پرونده آوارگان سوری را برعهده داشت در این زمینه تاکید کرد، باوجود اینکه شرایط اقتصادی لبنان بسیار دشوار شده و این کشور نمی‌تواند بار اضافی آوارگانی که حدود یک سوم جمعیت لبنان را تشکیل می‌دهند تحمل کند، اما جامعه بین المللی تمایلی به حل پرونده آوارگان سوری در لبنان ندارد .
سفر قریب‌الوقوع وزرای لبنانی به دمشق
از طرف دیگر دکتر «هیکتور حجار» وزیر امور اجتماعی در دولت پیشبرد امور لبنان طی گفتگو با الاخبار اعلام کرد که باید مذاکرات محرمانه میان دولت های لبنان و سوریه انجام بگیرد و این مذاکرات رسانه‌ای نشود تا وارد حواشی و مانورهای سیاسی نشویم.
در نتیجه قرار است به زودی سفرهای زیادی از جانب مقامات لبنانی به سوریه همراه با هیئت‌های دیپلماتیک و نمایندگان خارجی انجام بگیرد تا مسئله بازگشت آوارگان سوری به کشورشان به طور جدی بررسی شود. در این میان مسئولیت اصلی بر دوش لبنان است که تسلیم فشارهای آمریکا و غرب نشود.
«علی عبدالکریم» سفیر سوریه در لبنان در این زمینه تاکید کرد که کشورش برای همکاری با دولت لبنان در رابطه با پرونده آوارگان سوری کاملاً جدی است؛ مشروط به اینکه مذاکرات میان دو طرف کاملا رسمی و در چارچوب گفتگو میان دو دولت باشد. ما می‌دانیم که تحمل بار آوارگان سوری خارج از توان لبنان است. با این وجود برخی از نیروهای لبنانی در داخل این کشور تحت تاثیر فشارهای خارجی تلاش می‌کنند از برقراری روابط در سطح بالا بین دولت‌های لبنان و سوریه جلوگیری کنند.
وی تاکید کرد که سوریه همه شرایط را برای بازگشت امن اوارگان فراهم کرده است و بزرگترین شاهد در این زمینه شرایط آوارگانی است که از سایر کشورها به خانه‌های خود در سوریه بازگشته‌اند و همچنین تصمیمات دولت سوریه مانند صدور احکام عفو عمومی زمینه بازگشت همه سوری‌ها به کشور خودشان را تسهیل کرده است.
در همین رابطه رسانه‌های لبنانی گزارش دادند که قرار است در جریان سفر «عصام شرف الدین» وزیر مهاجرت و امور پناهندگان لبنان به سوریه بعد از تعطیلات عید قربان روابط میان دو کشور به طور رسمی ازسرگرفته شده و پرونده آوارگان نیز مورد بررسی قرار بگیرد. البته پیش از این وزرای لبنانی چندین بار سفرهایی به سوریه داشته‌اند، به ویژه در رابطه با پرونده انتقال گاز مصر و برق اردن از طریق خاک سوریه به لبنان. اما در سفری که قرار است عصام شرف‌الدین به دمشق انجام دهد برای نخستین بار روابط رسمی دو دولت مورد بررسی قرار می‌گیرد.
شرف الدین همچنین از تشکیل یک کمیته سه جانبه متشکل از دولت سوریه، کمیساریای عالی امور پناهندگان و دولت لبنان و نیز یک کمیته چهارجانبه شامل لبنان، عراق، اردن و ترکیه برای تحقق بازگشت آوارگان سوری به کشورشان خبر داد. همچنین طرحی برای بازگرداندن 15 هزار پناهجوی سوری به کشورشان در طول یک ماه تهیه و به سازمان ملل ارائه شده است.
نجیب میقاتی نیز 20 ژوئن از جامعه جهانی خواست که برای بازگشت آوارگان سوری به کشورشان به لبنان کمک کنند.
بر اساس داده‌های سازمان ملل متحد، بیش از 850 هزار پناهجوی سوری در لبنان اقامت دارند . اما دولت لبنان این رقم را حدود 1.5 میلیون نفر اعلام کرده است.
