احسان صادقی (پژوهشگر مسائل چین):
«وانگ شوون»، معاون وزیر بازرگانی چین روز یکشنبه 23 آوریل 2023 در جریان یک کنفرانس خبری در پکن اعلام کرد، که چین هم تمایل و هم توانایی پیوستن به توافقنامه جامع و مترقی برای مشارکت فرا اقیانوس آرام موسوم به (CPTPP) را دارد و در حال مطالعه شرایط، هزینه‌ها و مزایای پیوستن به این پیمان است.
وانگ در این نشست خبری تاکید کرد که الحاق چین به نفع این کشور، همه اعضای این پیمان و بهبود وضعیت اقتصادی منطقه آسیا-اقیانوسیه و کل جهان خواهد بود. این مقام ابراز امیدواری کرد که همه اعضای پیمان موردنظر بتوانند از الحاق چین حمایت کنند، که این اتفاق منجر به سه برابر شدن پایه مصرف‌کننده اعضای این پیمان و همچنین افزایش 1.5 برابری کل تولید ناخالص داخلی اعضای آن خواهد شد. وی درخواست کرد تا تمام 11 عضو این پیمان از الحاق چین حمایت کنند که این امر مستلزم اجماع بین همه امضاکنندگان موجود است.
چین در سال 2021 یعنی تقریباً 2 سال پیش رسماً درخواست خود را برای پیوستن به توافقنامه جامع و مترقی برای مشارکت فرا اقیانوس آرام در سپتامبر 2021 ارائه کرده بود، و اکنون به نظر می‌رسد مقامات تجاری و اقتصادی این کشور این فوریت را احساس می‌کنند تا چین در یک تاریخ اولیه به عضویت این پیمان درآید. این سیگنال و این احساس فوریت توسط معاون وزیر بازرگانی وانگ شوون، که گفت که چین هم آماده و هم واجد شرایط برای پیوستن به این توافقنامه تجارت آزاد منطقه‌ای که دارای استانداردهایی سطح بالا است، می‌تواند مصداق آن باشد.
فارغ از گفته‌های معاون وزیر بازرگانی چین و اعلام آمادگی برای عضویت در این پیمان تجاری، مسائلی دیگر نیز برای این احساس فوریت مطرح است. به‌عنوان مثال رسانه چینی چاینا دیلی بر این باور است با توجه به افزایش تمایلات سیاست‌های حمایت‌گرایانه اقتصادی در سراسر جهان، و همچنین تلاش‌های سازماندهی شده ایالات متحده برای جداسازی چین از اقتصاد جهانی و منزوی کردن آن برای هدف قرار دادن چین، پکن این احساس فوریت را پیدا کرده تا بر عضویت در این پیمان تجاری تاکید کند.
باید گفت آمریکا از زمان ریاست جمهوری ترامپ و رییس جمهور کنونی این کشور یعنی بایدن تلاش داشته تا به انحای مختلف چین را در عرصه‌های مختلف از جمله در عرصه تجارت و اقتصاد در چارچوب استراتژی‌های به اصطلاح هندو-پاسیفیکی محدود و مهار کند. عدم عقب نشینی چین مقابل این استراتژی آمریکا و تاکید و وارد شدن چین به فرآیندهای همگرایی اقتصادی منطقه آسیا-اقیانوس آرام از جمله ورود به پیمان جامع و مترقی مصداق این مساله است.
فارغ از مساله آمریکا و محیط بی‌ثبات بین‌المللی برای چین، تلاش‌های چین در مسیر عضویت در این پیمان، قابل ملاحظه بوده است. این واقعیت را باید در نظر گرفت که شکاف بین سیاست‌گذاری‌های مرتبط با سرمایه‌گذاری داخلی و تجاری چین از یک طرف و قوانین توافقنامه موردنظر در طول سال‌های اخیر به طور قابل توجهی کاهش یافته است، چرا که همانطور که در سطور پیشین ذکر شد چین برای مقابله با راهبرد محدودسازی از جانب آمریکا به دنبال ترویج آزادسازی تجارت و تعمیق یکپارچگی اقتصادی در منطقه آسیا و اقیانوسیه و فراتر از آن است.
ازطرف دیگر تاکید چین بر مزیت‌های خود برای عضویت در این پیمان و اعضای آن قابل توجه است. از نگاه پکن، عضویت دومین اقتصاد بزرگ جهان در این پیمان مزایای بزرگی برای همه اعضای این توافقنامه به همراه خواهد داشت و همچنین پیوستن چین به آن سبب تقویت روند بهبود وضعیت اقتصادی منطقه آسیا و اقیانوسیه و جهان خواهد بود.
عضویت چین به این معنی است که پایه مصرف کننده کشورهای عضو این پیمان، که اکنون به 495 میلیون نفر می‌رسد، سه برابر خواهد شد و فرصت دسترسی بزرگی به بازار برای همه اعضا فراهم می‌کند. همچنین، از آنجایی که این پیمان تجاری اکنون نزدیک به 13 درصد از تولید ناخالص داخلی جهان را تشکیل می‌دهد، الحاق چین این نسبت را به حدود 30 درصد افزایش می‌دهد و آن را به بزرگترین توافق تجاری جهان تبدیل می‌کند. مشارکت چین همچنین صنعت و زنجیره تامین منطقه‌ای را کارآمدتر و انعطاف پذیرتر می‌کند. پس دلیلی وجود ندارد که این بلوک تجاری روند تصویب عضویت چین را طولانی کند. از نگاه پکن پیگیری سریع الحاق چین به این توافق تجاری و اقتصادی یک رأی اعتماد معنادار به چندجانبه‌گرایی فراگیر خواهد بود.
به‌طور کلی و در مجموع باید گفت عضویت در این پیمان و توافقنامه تجاری برای چین به‌عنوان یک گام کلیدی در معکوس و وارونه کردن محیط نامطلوب و بی‌ثبات خارجی، شکستن تلاش‌های مهار از جانب آمریکا و تقویت مجدد رشد اقتصادی چین دیده می‌شود.
