به گزارش ذاکرنیوز به نقل از الجزیره، از زمان آغاز استفاده از انرژی هسته‌ای غیرنظامی در سال ۱۹۵۴، هرگز کشوری که میزبان نیروگاه‌های هسته‌ای بوده صحنه درگیری مسلحانه نبوده است. بنابراین هر دو طرف درگیری در جنگ اوکراین به طور گسترده از احتمال وقوع یک فاجعه هسته‌ای که در تصور جمعی شکل گرفته است، بهره برداری می‌کنند. هر چند پیش بینی متخصصان از ذوب شدن هسته یک راکتور یا شکاف در ساختمانی که آن را در خود جای داده است، فراتر نمی‌رود.
این نخستین بند از گزارش مجله فرانسوی (Le Point) به قلم «جیرالدین فوسنر» است که در ادامه آن آمده است: به نظر می‌رسد انفجاری که در نزدیکی محل نیروگاه «بیودینوکراینسک» در آستانه مجمع عمومی سازمان ملل رخ داد، یک هشدار بود هر چند هیچ تأثیری بر ایمنی سه راکتور نداشت که ۱۵ درصد برق اوکراین را تولید می‌کند.
این گزارش می‌افزاید: اما در پی این حادثه، ترسی که در جنگ اوکراین به خودی خود تبدیل به یک سلاح شده است، دوباره فوران کرد. این در حالی است که مذاکرات سازمان ملل بر تأمین امنیت نیروگاه «زاپروژیا» متمرکز است که هدف بمبارانی قرار گرفته که اوکراین و روسیه هر دو در تلاش هستند تا از مسئولیت آن شانه خالی کنند. روسیه نیز تمام تلاش خود را برای هدف قرار دادن زیرساخت‌های غیرنظامی اوکراین به کار گرفته است و تلویحاً به تهدیدات هسته‌ای اشاره می‌کند تا غربی‌ها را مجبور به توقف حمایت از کی‌یف کند. از سوی دیگر، کی یف تمام تلاش خود را به کار می‌گیرد تا اروپا را متقاعد کند که برای جلوگیری از یک فاجعه جهانی، از کی یف حمایت بیشتری کند.
نه، چرنوبیل جدیدی وجود نخواهد داشت
این روزنامه فرانسوی در ادامه به عدم امکان وقوع فاجعه‌ای در مقیاس مشابه آنچه در چرنوبیل رخ داد، اشاره می‌کند و علت این عدم مشابهت را ماهیت متفاوت راکتورهای امروزی و روش‌های ایمن سازی آن عنوان کرده است. اما نویسنده گزارش احتمال قطع شدن منابع آب و برق رآکتورها را رد نکرد، که می‌تواند باعث ایجاد سناریویی شبیه نیروگاه «فوکوشیما» در ژاپن شود که سونامی، خطوط فشار قوی برق را قطع کرد و تأسیسات امداد و نجات زیر آب رفت و در نتیجه، سرد شدن موتور رآکتورها متوقف و هسته‌های نیروگاه به صورت جزئی ذوب شدند.
اگرچه سناریویی از نوع فوکوشیما بعید است، اما در محدوده احتمال باقی می‌ماند چرا که مرکز ایمنی هسته‌ای تمام نیروگاه‌های اوکراین را تحت آزمایش فرسودگی قرار داده است. معاون بخش نیروگاه‌های هسته‌ای در مرکز ایمنی هسته‌ای در این خصوص می‌گوید: حتی در صورت وقوع یک حادثه جدی، ساکنانی که در شعاع ۵ کیلومتری اطراف نیروگاه زندگی می‌کنند، می‌توانند تخلیه شوند.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است: تیم‌های آژانس بین المللی انرژی اتمی تأیید کرده‌اند که نیروگاه زاپروژیا می‌تواند به مدت ۱۰ روز در صورت قطع برق به کار خود ادامه دهد. اما پس از آن، برای راه اندازی ژنراتورهای اضطراری به سوخت نیاز دارد و نگرانی کارشناسان از بمباران در مسیر کاروان‌های تدارکاتی هم به همین علت است.
اگر نیروگاه‌ها بمباران شود، چه پیامدهایی قابل انتظار خواهد بود؟
طبق گزارش روزنامه (Le Point)، در صورتی که یک راکتور هسته‌ای مستقیماً توسط بمب مورد اصابت قرار گیرد، پیش بینی دقیق نتایج دشوار است چرا که آزمایش‌های ایمنی احتمال استفاده از سلاح‌های سنتی را مورد توجه قرار نداده است. دستیار مدیر کل مؤسسه فرانسوی حفاظت از تشعشعات هسته‌ای در این باره می‌گوید: ساختمان‌های رآکتور در برابر همه چیز مقاوم نیستند، اما استحکام خاصی دارند، بنابراین فقط زباله‌های هسته‌ای ذخیره شده خشک ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند و عواقب آن تا شعاع چند صد متری بسیار موضعی خواهد بود. حتی اگر نیروگاه‌ها برای مقاومت در برابر اقدامات جنگی طراحی نشده باشند، بالاترین سطح مقاومت و دوام را در برابر این نوع حملات ارائه می‌دهند و طراحان، زلزله و سقوط هواپیما، طوفان و حتی انفجارهای احتمالی را در نظر می‌گیرند.
نویسنده این گزارش در پایان نتیجه می‌گیرد: اگرچه تسلیحات عمدی استفاده شده ضد نیروگاه‌های هسته‌ای می‌تواند باعث ایجاد اختلال شود، اما عواقب وخیم آن به اوکراین و نیروهای روسی مستقر در آنجا و با درجه‌ای کمتر به کشورهای همسایه محدود می‌شود. همه ناظران، سناریوی حمله از پیش برنامه ریزی شده و عمدی به نیروگاه هسته‌ای زاپروژیا را مردود می‌دانند، در نتیجه خطرات یک حادثه هسته‌ای در اوکراین محدود است.
