«شاخسی، واخسی»؛ نماد عرض ارادت ابهری‌ها به امام حسین(ع)

یکی از مراسم‌های عزاداری سنتی که در شهرستان ابهر برگزار می‌شود مراسم «شاخسی، واخسی» است که نماد عرض ارادت مردم این شهرستان به امام حسین (ع) و یاران باوفای ایشان است.

با آغاز ماه محرم، مردم مسلمان به‌ویژه شیعیان جهان لباس عزای حسینی بر تن کرده و در سوگ امام حسین (ع) و یاران باوفایش و مصیبت‌های روارفته بر خاندان اهل بیت (ع) می‌نشینند که همه این مراسم‌ها و آئین‌های سوگواری، با جان و دل و باشکوه برگزار می‌شود که این امر نشان از ارادت بالای مردم کشورمان به امام حسین (ع) است. 


عزاداری برای امام حسین (ع) از قدیم‌الایام، در گوشه‌گوشه کشورمان رواج داشته و مردم در هر جایی از میهن اسلامی‌مان عشق و ارادت خود به اباعبدالله الحسین (ع) را به‌گونه‌های مختلف به اثبات رسانده‌اند.


هر ساله قبل از شروع ماه محرم تا آخر ماه صفر و اربعین حسینی مراسم عزاداری در هر نقطه ایران با رسم و رسوم آن منطقه در هم می‌آمیزد؛ زن و مرد، پیر و جوان و حتی کودکان گرد هم می‌آیند و صحنه‌های زیبا و جان‌سوزی را ترسیم می‌کنند که همواره مورد توجه پیروان سایر ادیان الهی نیز قرار می‌گیرد و می‌تواند فرصت خوبی برای تبلیغ و ترویج فرهنگ عاشورا و اسلام ناب محمدی برای جهانیان باشد.



عکس آرشیوی است


عزاداری محرم با فرهنگ و آداب شهرهای مختلف درهم آمیخته شده است. هر یک از مناطق کشورمان هم سبک و سیاق خود را در عزاداری و برپایی مراسم سوگواری دارند. از سوی دیگر در بسیاری از سنت‌های عزاداری شهرهای مختلف، شباهت‌های فراوانی وجود دارد. برپایی دسته‌های عزاداری، تعزیه، علم‌گردانی، طشت‌گذاری و تهیه غذای نذری از جمله مراسم‌هایی است که در شهرهای کشور برگزار می‌شود.


هر چند مراسم یوم‌العباس و یوم‌الزینب زنجانی‌ها جز معروف‌ترین عزاداری‌های کشورمان در سطح دنیاست، اما مراسم‌ زیبایی نیز در شهرهای مختلف استان برگزار می‌شود که هر یک به نوبه خود در کنار عزاداری، تلاش برای احیای فرهنگ اصیل عاشورا دارد.


یکی از مراسم‌ عزاداری زیبایی که در ابهر به ویژه منطقه شریف‌آباد برگزار می‌شود، مراسم شاخسی یا همان  شاه‌حسین‌گویان است. نوعی مراسم مذهبی که در ایام ماه محرم در بیش‌تر نقاط آذربایجان برگزار می‌شود. در زبان ترکی آذربایجانی، مردم به این مراسم «شاخ‌سی» می‌گویند که کوتاه‌ شده واژهٔ «شاه‌حسین» است.


شاخسی یا شاه حسین‌ گویان در اصل یک رقص و رژه نظامی است. در مراسم شاه‌ حسین‌ گویان، عزاداران نوعی چوب مخصوص این نوع عزاداری (که قبلا از قمه یا شمشیر استفاده می‌شد) را از زمین تا فرق سر خود حرکت می‌دهند و وقتی که چوب به زمین نزدیک می‌شود، همگی با صدای بلند ندای «شاخ‌سی» (شاه‌ حسین) و زمانی که چوب به سرشان نزدیک می‌شود، همگی با صدای بلند ندای «واخ‌سی» (وای‌ حسین) سر می‌دهند که این حرکت به نشانهٔ جنگ یاران حسین‌بن‌علی با یاران یزیدبن‌معاویه در صحرای کربلا است. 



عکس آرشیوی است




شرکت‌کنندگان در این مراسم به‌ویژه جوانان و مردان، در میدان شهرها و روستاها دور هم جمع می‌شوند و با به دست گرفتن چوب دستی به‌عنوان نمادی از شمشیر در دست راست، صف دایره‌واری می‌بندند و دست چپ خود را از پشت برکمر نفر سمت چپ خود می‌گیرند و بدین طریق صف فشرده و مرتبی را که نشان از اتحاد عزاداران است به وجود می‌آوردند و با زمزمه نوحه و مرثیه و مهمتر از همه یک صدا شاخسی و واخسی گویان چنان صحنه حزن‌انگیزی خلق می‌کنند که تماشاگران به یاد مظلومیت امام حسین (ع) و یارانش سر از پا نشناخته اشک ماتم می‌ریزند.


 عده‌ای این مراسم را به سبک سنتی انجام می‌دهند و از هیچ‌گونه ابزار آلات جدیدی که در سال‌های اخیر در مراسم شاه‌ حسین‌ گویان وارد شده‌ است، استفاده نمی‌کنند، عده‌ای نیز  با استفاده از طبل، سنج و سایر ابزارآلات، شور و شوق خاصی در این مراسم به وجود می‌آورند.


در این مراسم یکی از اعضای هیئت با استفاده از بلندگوهای سیار، اشعار مذهبی، مداحی‌ها و نوحه‌ها را با آهنگ‌های دلنشین و حماسی قرائت می‌کند و شاه‌حسین‌گویان جواب می‌دهند؛ حرکت آرام و طولی این دسته به همراه چراغ‌ها و فانوس‌هایی که در میان جمعیت روشن است، همواره عظمت دل‌سوختگان حسین (ع) را در اذهان متبادر می‌سازد.


انتهای پیام

اگر خوشت اومد لایک کن
0
آخرین اخبار