به گزارش ذاکرنیوز ، اطلاعاتی که اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دیروز درباره تعداد سینماهای کشور اعلام کرد، نشان میدهد که در صورت توسعه زیرساختهای سینمای ایران و تقویت روابط تجاری میان ایران و کشورهای همپیمان و دوست، به یک بازار خوب سینمایی در جهان تبدیل شد.
برای بررسی این مسئله ابتدا نگاهی داریم به اطلاعاتی که وزیر فرهنگ در مراسم افتتاح سینمای مهر کوهسنگی مشهد اعلام کرد.
روز گذشته وزیر درباره سینمای ایران آماری را اعلام کرد که جالب توجه است و البته نشان میدهد که سرانه سینماهای کشور ما نسبت به جمعیت چقدر پایین است. حال اگر این سرانه را با نمونه مشابه خود در چین مقایسه کنیم، عمق مسئله بیشتر نشان داده میشود.
براساس آماری که وزیر گفت و البته توسط نهادهای متولی سینمایی کشور نیز اعلام شده بود، تعداد سالن سینماهای کشور 600 سالن بوده که طی این یک سال و نیم 200 پرده جدید اضافه شده و تقریبا 800 سالن سینمایی در کشور در حال کار است. حال اگر این تعداد سینما را تقسیم بر تعداد جمعیت کشور که تقریبا 85 میلیون نفر است بکنیم، برای هر 106 هزار و 250 نفر، یک سالن سینما وجود دارد.
حالا نگاهی کنیم به همین مورد در کشور چین. اینطور که اسماعیلی بیان کرد در کشور چین 83 هزار سالن سینما با همان پرده وجود دارد. کشور چین 1 میلیارد و 700 میلیون نفر جمعیت دارد که با یک تقسیم متوجه میشویم که برای هر 20 هزار و 400 نفر چینی یک سالن وجود دارد. در واقع باید گفت که کشور چین هم تعداد سالنهای کمی برای این میزان جمعیت دارد اما توانسته در هر صورت تعداد قابل توجهی سینما در این کشور بسازد و نیاز مردم خود را برای فیلم دیدن و اوقات تفریحی با سینما بسازد.
چین به خاطر همین ظرفیت بزرگ سینمایی خود اصلیترین بازار سینمایی جهان شناخته میشود. آمریکا که خود قطب بزرگ فیلمسازی است و دارای 40 هزار سالن سینمایی است و در سال بیش از 700 فیلم تولید میکند، همواره چشمش برای اکران بینالمللی به سینمای چین است. شاید یک مثال اهمیت سینمای چین را بیشتر نشان دهد. فیلم آواتار 1 که پرفروشترین فیلم تاریخ سینمای جهان شناخته میشود و توانست نزدیک به 3 میلیارد دلار فروش کند، در تاریخ آمریکا چهارمین فیلم پرفروش این کشور است و قبل از آن فیلمهای جنگهای ستارهای: نیرو برمیخیزد، انتقامجویان: پایان بازی و مرد عنکبوتی: راهی به سوی خانه نیست قرار دارد. آواتار به کمک فروش در سینمای جهانی که بیشترین فروش آن برای چین بود توانست این عنوان را برای خود کسب کند. قسمت دوم این فیلم نیز که هم اکنون سومین فیلم پرفروش تاریخ سینمای جهان است، از 2 میلیارد فروش جهانیاش، بیشترین فروش را در چین با 235 میلیون دلار دارد.
همین نکته اهمیت اکران در سینمای چین را به ما نشان میدهد. چیزی که وزیر نیز به آن اشاره کرده و گفته که حتی اکران یک یا دو فیلم در سال میتواند اتفاق مهمی برای سینمای ایران باشد. این موضوع میتواند اقتصاد سینمای ایران را رونق ببخشد. البته در سالهای گذشته دیدارهای متعددی میان مسئولین فرهنگی ایران و چین شکل گرفته که بر تولید و اکران مشترک میان دو کشور تأکید شده است. روز گذشته نیز بار دیگر خبر از همکاری مشترک میان ایران و چین با فعالسازی پیمان شانگهای اعلام شد و وزیر گفت که در این زمینه با روسیه، چین و ترکیه نیز در حال همکاری هستیم و در کنار اینها رویکرد خوبی در تولید فیلمهای انیمیشن داشتهایم. همچنین برگزاری جشنواره کشورهای دریای خزر که قرار است در شمال ایران برگزار شود نیز میتواند توسعه اکران بینالمللی ما را در سال آینده رقم زند.
بنابراین افزایش سالنهای سینمایی میتواند جدای از بهبود اکران داخلی و رونق اقتصاد سینمای ایران، کمکم ظرفیت خوبی برای اکران فیلمهای کشورهای خارجی را در ایران نیز فراهم کند. چیزی که برای کشورهایی مانند چین رخ داده است. قرار بر این است که تعداد پردههای سینمایی ایران به 2 هزار سالن برسد؛ اگرچه این میزان باز هم کم است اما در صورتی که این هزار سالن بعدی در شهرستانها و مناطق کمبرخوردار باشد، حداقل زمینههای تحقق عدالت فرهنگی را فراهم میکند و چه بسا روزنهای برای اکران فیلمهای خارجی در کشور ما نیز باشد. البته برای این منظور زمینههایی چون قراردادها حق پخش و اکران فیلمهای خارجی نیز باید سهل و هموار شود که در این باره سازمان سینمایی قول انجام این امور را برای سال جدید داده است.
اما سؤال مهم این است که در چین چه فیلمهایی قابلیت اکران گسترده دارد و کدام فیلمهای ما میتواند فروش بالایی داشته و با فیلمهای چینیها و آمریکاییها رقابت کند. باید توجه داشت که عدم فروش و اقبال مناسب به فیلمهای ایرانی میتواند برای همیشه امید به حضور در بازار چین را نابود کند.
با نگاهی به فهرست پرفروشترین فیلمهای تاریخ چین، مشخصاً ژانر جنگی چشمگیر است. اولین فیلم سینمای چین، نبرد در دریاچه چانگجین است که یک فیلم حماسی و جنگی است. فیلم دوم گرگ مبارز 2 است که این فیلم نیز در گونه اکشن و جنگی است. همین دو فیلم پرفروش نشان میدهد که اگر قرار بر اکران فیلمهای ایرانی در چین باشد، بهترین گزینه گونه دفاع مقدس است. گونهای که اتفاقاً رویکرد مقاومت و دفاع از میهن را دارد که با جنس فیلمهای جنگی چینی که سلحشوری و عرق ملی در آن برجسته است، همخوانی برجستهای دارد. به نظر میرسد که در بین فیلمهای اخیر فیلم "اتاقک گلی" از میان فیلمهای جریان دفاع مقدس گزینهای بسیار خوب و شبیه به آثار جنگی چین است.
"سلام مامان"، سومین فیلم پرفروش چین است که در گونه خانوادگی و کمدی است و رویکردی شیرین و عاطفی به خانواده برای تقویت و انسجام آن دارد. چیزی که در سینمای ایران وجود دارد اما کمتر شاهد آن هستیم. بنابراین اگر بنا بر اکران فیلمهای ایرانی است، دومین گزینه فیلمهای خانوادگی است که بر تقویت اتحاد خانواده تأکید کند. فیلمهای مانند هناس نیز میتواند در این مسیر قرار گیرد که البته از این نظر سینمای ما به شدت فقیر است.
اما سومین گونه پرفروش سینمای چین انیمیشن "نی ژا" است. پویانمایی در ایران در سالهای اخیر رشد و قدرت قابل توجهی پیدا کرده و در بازارهای جهانی نیز موفقیتهای خوبی را کسب کرده است. بنابراین پویانمایی نیز گزینه دیگر سینمای ایران است که میتواند در چین اکران خوبی داشته باشد. پس بنابر خبرهایی که از همکاریهای میان ایران و دیگر کشورهای عضو پیمان شانگهای و دریای خزر شنیده میشود. بچه زرنگ، پسر دلفینی و لوپتو نیز دیگر فیلمهایی است که میتواند جرقههای خوبی برای فروش سینمای ایران در چین در گونه انیمیشن بزند.
از همین سه گزینه اول پرفروش سینمای چین مشخصاً به نظر میرسد که دست سینمای ایران در این زمینه خالی نیست و توان همکاری با این کشور بزرگ را به خوبی دارد. با صادر کردن فیلمهای جریان دفاع مقدس و مقاومت میتوان تفکر مقاومت و دفاع را جایگزین تفکر جنگ کرد که در سینمای آمریکا و غرب مشهود است. با فیلمهای خانوادگی ایرانی میتوان فرهنگ ایرانی و اسلامی درخشان ما که مبتنی بر آموزههای ملی و دینی ایران اسلامی است را ترویج کرد. پویانمایی نیز برای کودکان جهان و چین نیز میتواند این دیدگاه را همراه با دنیای بچههای ایرانی نشان دهد.
برای همین شاید بتوان سال آینده را با صادر کردن فیلمهای "مقاومت، خانوادگی و پویانمایی" سال تحویل سینمای ایران نامید به شرطی که تبلیغات و روابط گسترده سینمایی ایران و چین برقرار شود.