به گزارش ذاکرنیوز، خبرنگاران به عنوان قشری با علم، دانش، تجربه و جسارت شناخته می‌شوند که وظیفه بیداری جامعه و انعکاس دغدغه‌های مخاطبان را بر دوش می‌کشند؛ آنهایی که سکانداران متعهد و مسئول انتقال اطلاعات هستند.
آنها به واسطه مسئولیت اجتماعی خود جزو اولین کسانی هستند که در صحنه حاضر می‌شوند، با اطلاع‌رسانی شفاف و بموقع مخاطب خود را آخرین تحولات حول آن حادثه با خبر می‌کنند و حتی در موارد لازم با جریان‌سازی خاص، طیف وسیعی از جامعه را به سمت آن رویداد و مدیریت صحیح سوق می‌دهند.
همین سرعت عمل، جسارت، حضور بموقع و تلاش و ممارست آنها در گرفتن اخبار و اطلاعات جدید، گاهی آنها را با تنش‌ها و چالش‌های طبیعی و غیرطبیعی و حتی برخوردهای قهری روبرو می‌کند. نمونه بارز آن را می‌شود در ناآرامی‌های اخیر دید.
ناآرامی‌هایی که بیش از آنکه در خیابان‌های حقیقی جریان داشته باشند در کوچه پس کوچه‌های فضای مجازی جریان داشت.
در اینگونه جنگ رسانه‌ای نامتوازن و نابرابر، که با موج گسترده حملات رسانه‌های مخالف همراه بود، مسئولان از خبرنگاران داخلی به عنوان هادیان فکری و روانی جامعه انتظار دارند تا به عنوان مدافعان کشور در مقابل خیز انبوه محتواسازی و دروغ‌پردازی‌ها بایستند و با اطلاع‌رسانی شفاف، دقیق و موثق جامعه را به سمت آرامش هدایت و مسیر حرکت مردمی را مدیریت کنند.
با این وجود معدود خبرنگارانی هم بودند که با سوءاستفاده از جایگاه خود ـ خواسته یا ناخواسته ـ با جانبداری از وقایع یا انتشار اخبار غیر مستند یا غیر مستدل، بیش از آنکه در مسیر آرام کردن جامعه کمک کنند بر آتش آن افزودند و فضای ناآرام را به سمت التهاب و اغتشاش هدایت کردند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در واکنش به این اقدام این خبرنگاران و نیز هنرمندان همسو، در اولین گام، از در گفت‌وگو وارد شد و در یک تذکر برادرانه از آنها خواست به جای التهاب آفرینی در جامعه، پیشتاز امیدبخشی به مردم باشند.
اسماعیلی در حاشیه آیین آغاز سال تحصیلی جدید در یکی از هنرستان‌های موسیقی در 2 مهرماه 1401 اهالی فرهنگ و هنر را به آرامش دعوت کرد و گفت: بدخواهان تألم خاطر و ناراحتی ملت را به مسئله‌ای امنیتی تبدیل می‌کنند، در چنین شرایطی است که اهالی فرهنگ و هنر می‌بایست به میدان بیایند و پیشتاز امیدبخشی در جامعه باشند زیرا مردم از هنرمندان همین انتظار را دارند. من معتقدم باید از دوقطبی کردن جامعه پرهیز کنیم. نقد و گفت‌وگو و اعتراض در کشور ما پذیرفته است که باید از طریق رسانه‌ها منتقل شود، اما در این شرایط نباید با هیجان‌زدگی، امنیت و آرامش کشور را نادیده گرفت.
وی از آنها درخواست کرد: چیزی بگوییم یا بنویسیم که مردم را گمراه نکند. نقد و گفت‌وگو پذیرفته است؛ اما اینکه التهاب ایجاد و امنیت شهروندان خدشه‌دار شود، این حتما خط قرمز است. از همه اهالی فرهنگ و هنر در این روز شروع مهر می‌خواهم که آرامش به جامعه تزریق کنند. مردم را به آرامش دعوت کنند.
این تذکر هوشمندانه و آینده‌نگر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گرچه بر جامعه رسانه تأثیرگذار بود و حمایت خیل وسیعی از خبرنگاران متعهد را همراه داشت، اما متأسفانه برخی خبرنگاران همچنان بر مواضع خود پافشاری کردند و همین اتفاق هم باعث دستگیری تعدادی از خبرنگاران در اولین ماه ناآرامی‌ها شد.
ششم آبان‌ماه بود که بیانیه تبیینی مشترک وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه در خصوص حوادث و اغتشاشات اخیر در کشور منتشر شد. از جمله محورهای موجود در این بیانیه که واکنش‌های مختلفی را در پی داشت، اشاره به نقش قابل توجه و اثرگذار دو نفر از آموزش‌دیدگان دوره‌های موسوم به «آموزش جنگ‌های ترکیبی و براندازی نرم» در «هدایت خبری» و «مدیریت افکار عمومی» است.
انتشار این بیانیه و ایراد چنین اتهاماتی از یکسو و جلب و بازداشت تعدادی دیگر از خبرنگاران از سویی، واکنش‌های مختلفی را از سوی افراد و به‌ویژه اصحاب رسانه به‌همراه داشت.
عده‌ای اقدامات این دو نفر را عمل به وظایف روزنامه‌نگاری ارزیابی کردند و در ادبیات خود از جرم‌انگاری روزنامه‌نگاری ابراز تأسف و تعجب کردند و در مقابل عده‌ای نیز، اعتقاد بر این دارند که اقدامات این افراد ورای خبرنگاری و روزنامه‌نگاری بدون جهت بوده است.
با وجود این اظهارنظرها، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنان مصر به حمایت از خانواده فرهنگ بود و در واکنش به این بازداشت‌ها، خبرنگاران دستگیر شده را «دوست» لقب داد و اعلام کرد: این دوستان را همه می‌شناسیم و اگر خطایی هم کرده باشند، تلاش می‌کنیم برطرف شود.
وی با تأکید بر اینکه به صورت مرتب با نهادهای امنیتی و دستگاه‌های قضائی جلساتی داریم که تا حد امکان به کسانی که دچار مشکل شده‌اند کمک برسانیم، اذعان داشت: پیگیر وضعیت اهالی رسانه هستیم و نسبت به افرادی که عنوان‌های حرفهای کارشان به وزارتخانه ما می‌رسد، وظیفه داریم و این کار را به نتیجه می‌رسانیم. لیست کامل این افراد را از دوستان‌مان دریافت کردم. در مورد هر فردی که ادعا می‌شود خبرنگار و عکاس است، وظیفه ماست که وضعیت‌شان را پیگیری کنیم. قطعا اگر این‌ها به واسطه اقدامی ناشی از فعالیت‌های حرفهای خودشان دچار مشکل شده باشند، حتما رسیدگی می‌کنیم.
در نقد ضبط پاسپورت همایون شجریان: نبرد با «فتنه» جداسازی و تمایزگذاری می‌طلبد
وزارت فرهنگ و ارشاد با وجودی که پس از بررسی‌های اولیه متوجه شده بود که از میان خبرنگاران دستگیر شده، اتهام برخی از این افراد پوشش وقایع اخیر برای رسانه‌هایشان نبوده است باز هم دست از حمایت بر نداشت و وظیفه پیگیری وضعیت آنها را در دستور کار خود قرار داد.
اسماعیلی در حاشیه آیین ملی بزرگداشت روز کتاب و کتابخوانی و کتابدار با تأکید بر این موضوع که لفظ «مشکل اهالی رسانه، مشکل همه خانواده فرهنگ است» را بکار برد و گفت: معاونت مطبوعاتی درخصوص پرونده روزنامه‌نگاران بازداشتی با مسئولان در تماس است. نه فقط روزنامه‌نگاران بلکه هر کدام از اهالی فرهنگ، هنر و رسانه دچار مشکل هستند، آن را مشکل خانواده فرهنگی خودمان می‌دانیم و موظف هستیم که آن را پیگیری کنیم.
تلاش و جدیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای حفظ حریم خانواده فرهنگ از جنس همان نگاه پدرانه‌ای است که اسماعیلی در اوایل شهریورماه و خیلی پیش از شروع ناآرامی ها عنوان کرده بود و در این زمان بحران نشان داد که در عمل نیز بدان پایبند است:
«... ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نقش پدر را باید بازی کنیم. گاهی یک جایی اشکالی وجود دارد، اما ما تلاشمان را می‌کنیم. در همین آیین‌نامه‌ها که مورد اشاره است، به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اختیارات داده شده در اتفاقاتی که می‌افتد، بتواند با رعایت اقتضائات و با تدبیر مسائل را حل کند...»
علی امیری
