خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها: اول آذرماه امسال بود که مسعود پزشکیان اولین سفر استانی دولت چهاردهم را با سفر به زاهدان مرکز استان سیستان و بلوچستان کلید زد.
سفری که علاوه بر دستاورهایی که برای مردم این استان از قبیل تصویب اعتبارات عمرانی به همراه داشت بازتاب داخلی و خارجی زیادی در رسانه‌ها به دنبال داشت که نشان از توجه دولت وفاق ملی به تحقق این شعار با تاکید بر مؤلفه وحدت ملی و همچنین توجه آن به مناطق و استان‌های کم برخوردار و کم‌تر توسعه یافته همچون سیستان و بلوچستان بود که دارای ظرفیت‌های عظیمی برای توسعه هستند.
سفر به چابهار و زابل
در همین حال؛ حبیب الله عباسی، مدیرکل روابط عمومی دفتر رئیس جمهور در تشریح برنامه‌های سفر رئیس جمهور به شهرستان‌های چابهار و زابل با بیان اینکه این سفر در تکمیل سفر استانی دولت به استان سیستان و بلوچستان انجام می‌شود، گفت: رئیس‌جمهور روز پنجشنبه با سفر به چابهار، ضمن دیدار عمومی با مردم جنوب استان، نشست‌هایی نیز با موضوع نهضت مدرسه‌سازی با مشارکت مردم، نشست توسعه فرصت‌های سرمایه‌گذاری منطقه آزاد چابهار و نشست بررسی مسائل جنوب استان را برگزار خواهد کرد.
وی با بیان اینکه پزشکیان، جمعه چابهار را به مقصد زابل ترک خواهد کرد، افزود: رئیس جمهور در زابل نیز علاوه بر دیدار عمومی با مردم منطقه شمالی استان سیستان و بلوچستان و افتتاح یک پروژه عمرانی، نشستی به منظور بررسی مسائل شمال استان با حضور مسئولان محلی خواهد داشت و در پایان در نشستی تلویزیونی نتایج و دستاوردهای این سفر را برای مردم تشریح می‌کند.
این در حالی است که روابط عمومی استانداری سیستان و بلوچستان در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که مسعود پزشکیان، رئیس جمهور دولت چهاردهم در تکمیل نخستین سفر استانی خود و تحقق وعده‌ها، پنجشنبه و جمعه هفته جاری در سفری دو روزه به زابل و چابهار سفر خواهد کرد.
این در حالی است که پیش از این علی ربیعی، دستیار اجتماعی رئیس‌جمهور در جلسه‌ای با اقشار مختلف مردم چابهار با هدف بررسی مسائل و مشکلات این منطقه گفته بود: چندین صفحه از مشکلات عنوان شده مردم چابهار را یادداشت و در یک برگ خلاصه‌شده تحویل رئیس‌جمهور می‌دهم تا در هفته آینده که سفر هیئت دولت و دکتر پزشکیان به سیستان و بلوچستان انجام می‌شود از مشکلات مطلع باشند و در جهت رفع آن‌ها حرکت کنند.
وی تصریح کرد: دکتر پزشکیان به توسعه و آبادانی سیستان و بلوچستان نگاه مثبتی دارد و بر همین مبنا، برای موضوعات مختلف این استان وقت می‌گذارد و دستورات لازم را ارائه و موارد را پیگیری می‌کند.
ربیعی تاکید کرد: رئیس‌جمهوری برای نخستین‌بار در تاریخ، یکی از آرزوهای دیرینه مردم سیستان و بلوچستان را محقق و برای این استان یک استاندار بلوچ و اهل سنت انتخاب کرد و این در حالی بود که حتی پیش از این معاون سیاسی استاندار هم از این استان نداشتیم.
وی با بیان اینکه با انتخاب استاندار بلوچ برای سیستان و بلوچستان نگاه‌های امنیتی برداشته شده است، گفت: این اقدام مهمی بوده که پزشکیان انجام داده است.
افتتاح بخشی از بزرگراه زابل- زاهدان
روز جمعه ۲۱ دی‌ماه در مراسمی با حضور «مسعود پزشکیان» رئیس‌جمهور، بخشی از بزرگراه زابل- زاهدان افتتاح شده و به بهره‌برداری می‌رسد.
این بزرگراه به طول ۲۰۰ کیلومتر طراحی شده که برای تکمیل آن ۲۵ هزار میلیارد ریال (۲.۵ همت) اعتبار پیش‌بینی شده است.
با بهره برداری از این پروژه، بخشی از کریدور شمال- جنوب تکمیل شده و فاز دوم به سمت چابهار آغاز خواهد شد.
تاکنون احداث و تکمیل ۲۳ کیلومتر از این مسیر طی مدت چهار ماه با ساخت ۳۱۰ دهنه پل بزرگ و کوچک اجرایی شده است.
کاهش تلفات جاده‌ای، تسریع توسعه استان سیستان و بلوچستان و ایجاد آرامش و امید در منطقه، از جمله اهداف ساخت این آزادراه است.
انجام هفت میلیون مترمکعب خاکبرداری، ۷۰۰ هزار تن آسفالت و عبور از چالش‌های سخت اقلیمی، از جمله ویژگی‌های ساخت این بزرگراه است.
احتمال انتقال پایتخت به مکران چقدر است؟
یکی دیگر از موضوعاتی که در آستانه سفر رئیس جمهور به سیستان و بلوچستان در روزهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است موضوع انتخاب مکران به عنوان پایتخت احتمالی است.
موضوعی که محمدرضا عارف، معاون اول رئیس جمهور در جلسه شورای عالی روابط خارجی برای اولین بار آن را مطرح کرد و گفت: منطقه مکران به دلیل برخورداری از منابع طبیعی کافی و عدم محدودیت‌های اساسی، یکی از گزینه‌های مناسب برای انتقال پایتخت به شمار می‌آید.
عارف با اشاره به انتقال پایتخت گفت: اگر به این جمع‌بندی برسیم که به خاطر محدودیت‌هایی که در ارائه خدمات، مثل آب به مردم تهران داریم، نمی‌توانیم بیش از این پاسخگوی مردم باشیم قطعاً در انتقال پایتخت تردید نمی‌کنیم و یکی از مناطقی که می‌تواند به صورت جدی مطرح باشد منطقه مکران است. این منطقه جای مناسبی است و محدودیتی هم ندارد. مراکز دیگری هم برای انتقال پایتخت در گذشته مطرح بود، اما هر کدام محدودیت‌های خاص خود را داشتند مثلاً مشکل تأمین آب داشتند یا گرفتار سایر مسائل حاشیه‌ای بودند.
موضوعی که البته امروز از سوی محمدجعفر قائم پناه، معاون اجرایی رئیس جمهور تا حدی تشریح شد. وی تاکید کرد: انتقال پایتخت به مکران در حد ایده است و قطعی نیست؛ اینکه چه زمانی منتقل شود اصلاً مشخص نیست.
مکران چرا مورد توجه قرار گرفت؟
مَکران، مُکران یا مکوران، اشاره به یک سرزمینِ تاریخیِ ساحلی در جنوب شرقی ایران دارد. به صورت دقیق‌تر و تاریخی مکران، ولایتی است که از شمال محدود است به سراوان و بمپور و از جنوب به بحر عمان و از مشرق به کلات و از مغرب به بشاگرد. قسمت مهم این منطقه که در ساحل بحر عمان واقع شده است، دشت شنزاری دارای چندین رود خشک است.
همچنین ساکنان زاهدان تا حدود ایرانشهر را بلوچ سرحدی و از ایرانشهر به بعد را مکران می‌گویند.نام ایالت مکران در بعضی از منابع اروپایی از قرن ۱۶ تا ۱۸ میلادی نیز ذکر شده است. در بعضی اسناد و نقشه‌های تاریخی اروپایی و بعضی نوشته‌های عربی دریای عمانِ امروزی نیز «بحر مکران» نامیده شده است.
عمده سرمایه‌گذاری‌های مرتبط با زیرساخت‌های بندری در کشور عمدتاً متمرکز در خلیج فارس، تنگه هرمز و بندر شهید رجایی به عنوان بزرگترین و مهم‌ترین بندر تجاری ایران است.
در همین رابطه، تنها بندری که قابلیت پذیرش کشتی‌های اقیانوس‌پیما را در خارج از خلیج فارس دارد، بندر چابهار است به ویژه با فعالیت‌های توسعه‌ای که اخیراً در این منطقه صورت گرفته است.
چابهار بندری اقیانوسی است که عمق زیادی دارد و می‌تواند کشتی‌های سنگینی با تناژ ۱۰۰ هزار تن را پذیرش کند. با توجه به رویکرد صنعت کشتیرانی، مبنی بر حمل و نقل در ابعاد بزرگ، این موضوع برای بهره‌گیری از مزیت مقیاس بسیار مهم است.
نکته مهم دیگر درباره موقعیت بندر چابهار آن‌است که این بندر با توجه به دالان‌های تزانزیتی و به‌طور مشخص‌دالانی که تبدیل به یک توافق سه جانبه بین ایران، هند و افغانستان شده، به‌عنوان بهترین‌حلقه واسط بین این سه کشور محسوب‌می‌شود.
از جمله سایر مزایای این بندر می‌توان به‌اندازه بازار پیرامون آن اشاره کرد.حول چابهار کشورهای ساحلی اقیانوس هند هستند. علاوه بر شبه قاره هند، کشورهای شرق آفریقا و برخی کشورهای جزیره العرب و به‌ویژه عمان‌هم در محدوده بازار بندر چابهار قرار دارند.
جایگاه مکران در سیاست‌های کلی نظام
طی یک دهه اخیر رویدادهای ژئوپلتیکی در اقیانوس هند، از جمله ظهور پرقدرت‌تر چین، رقابت چین و هند و درگیری هند و پاکستان باعث شده اقیانوس هند و بخش غربی آن بیش از پیش در تجارت جهان مهم شود.در کنار اینها، اتفاقاتی که در خلیج فارس به عنوان نقطه‌ای محدود و آسیب پذیر در خلال جنگ و صلح روی داده و همچنین تحولات مهدم در حوزه هزینه تمام شده و ترانزیت، موجب شده ترتیبات اقتصادی منطقه به سمت سواحل و بنادر اقیانوسی دریدای عمدان (مکران) در حال حرکت باشد؛ به عبارت دیگر منطقه مَکُران می‌تواند شاهد یک توسعه اقتصادی دریامحور باشد که این می‌تواند به نفع تمام کشورهای منطقه مکران از جمله ایران تمام شود.
چابهار از معدود بنادر کشور است که طی دو سال اخیر و در اوج تحریم‌ها توانست روند مثبتِ بسیار خوبی را به لحاظ توسعه زیرساختی تجربه کند. چابهار در حال حاضر از لحاظ زیرساخت بندری مازاد ظرفیت دارد که به خوبی می‌تواند روند رو به رشد تقاضا برای مبادلۀ کالا بین سه کشور اصلی مشارکت کننده در چابهار یعنی ایران، هند و افغانستان و سایر فعالیت‌های ترانزیتی را پوشش دهد.
همچنین به‌استناد بند الف ماده ۳۲ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور، شورای عالی آمایش سرزمین، سند توسعه منطقه ساحلی مکران درافق ۱۴۱۵، که مبتنی بر مطالعات طرح ویژه توسعه و عمران منطقه ساحلی مکران مصوب دی‌ماه ۱۳۹۷ شورای عالی شهرسازی و معماری ایران است را تصویب نموده‌است واین سند درتاریخ ۱۳۹۹/۰۲/۲۰ ازسوی‌سازمان برنامه و بودجه به نهادهای ذیربط منعکس شده است. براساس این سند منطقه ساحلی‌مکران‌مشتمل بر پنج شهرستان چابهار، جاسک، سیریک، کنارک ومیناب در دواستانِ‌سیستان و بلوچستان وهرمزگان است ودارای قطب توسعه جاسک به‌عنوان بندر و پایگاه نیروی دریایی، هاب گاز، نفت‌و انرژی و منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار به عنوان بندرآزاد واسکله‌های با ظرفیت ایجاد مناطق صنعتی و حمل و نقل بین‌المللی است.
دراین سندتصریح شده‌است که منطقه مکران ظرفیت ایجاد انواع صنایع پتروشیمی، فولاد وصنایع بزرگ را دارد ومی‌تواند زمینه گسترده تولید و صادرات مجدد را فراهم سازد و توسعه برون‌زا که محتاج تجهیز منابع و سرمایه‌گذاری ملی و بین‌المللی‌است، عامل مهمی در توسعه منطقه مکران به شمار می‌آید و توسعه درون‌زا و برون‌زا به عنوان مکمل یکدیگرمی‌تواند توسعه‌متوازن و پایدارمنطقه را رقم بزند.
در سفر اول چه گذشت؟
این همه در حالی است که در اولین سفر مسعود پزشکیان به استان سیستان و بلوچستان به گفته فراهانی رئیس ستاد سفرهای استانی رئیس‌جمهور، ۳۳ مصوبه با مشارکت هفت دستگاه ملی و تأمین اعتباری بالغ بر ۴.۵ همت در سفر رئیس دولت چهاردهم به استان سیستان و بلوچستان برای تکمیل برخی پروژه‌های مختلف این استان اجرایی شد.
پزشکیان، در سفر یک‌روزه خود به استان سیستان و بلوچستان، از پارک علم و فناوری دانشگاه زاهدان بازدید کرد. هم چنین به‌صورت جداگانه با فعالان اقتصادی، فرهیختگان و نخبگان، فعالان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، جمعی از دانشجویان، خانواده شهدا، دیدار شد.رئیس‌جمهوری در این سفر، به دیدار جمعی از علمای شیعه و اهل سنت و سران طوایف سیستان و بلوچستان رفت.
همچنین در این سفر، ۳۴ همت برای پروژه‌هایی که امسال و سال آینده اجرایی می‌شوند، تخصیص داده شد. ۲۴ همت نیز برای خط آهن چابهار به زاهدان اختصاص یافت. بانک‌ها نیز ۲۰ همت تعهد دادند که در این استان به پروژه‌ها اختصاص یابد و نهادهای اقتصادی هم ۷۰ همت تعهد سرمایه‌گذاری؛ در مجموع ۱۲۴ هزار میلیارد تومان طی امسال و سال آینده در این استان کار انجام می‌شود.
