به گزارش ذاکرنیوز، علاوه بر رسانه های ترکیه بسیاری از رسانه های عربی و انگلیسی، در دو روز گذشته، به نقل از تسنیم، خبری را منتشر کردند که حاکی از احتمال دیدار قریب الوقوع روسای جمهوری ترکیه و سوریه است.
خبر احتمال دیدار بین رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و بشار اسد رئیس جمهور سوریه و عادی شدن روابط، نزد تحلیل گران ترکیه و سیاستمداران این کشور، اهمیت فراوانی یافته و نظرات و دیدگاه های متناقضی در مورد این خبر منتشر می شود.
برخی از تحلیل گران سیاسی ترکیه اردوغان را تشویق می کنند تا هر چه زودتر وارد فاز عادی سازی رابطه با بشار اسد شود، اما در مقابل، افرادی نیز هستند که معتقدند قدم برداشتن در این راه دشوار است.
خود اردوغان گفته است که در دنیای سیاست، نباید چیزی به نام کینه و گلایه وجود داشته باشد! او می خواهد با این سخنان، مقدمات آن را فراهم کند که با بشار اسد، وارد فاز گفتگو شود.
این در حالی است که دولت اردوغان به مدت 11 سال، برای سقوط دولت اسد از تمام توان خود استفاده کرد و صدها هزار معارض و جهادی افراطی را نیز برای رسیدن به این هدف، تسلیح و سازماندهی کرد.
با این حال، در شرایطی که دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه عملاً با یک بحران اقتصادی بزرگ مواجه شده و بخش مهمی از جایگاه اجتماعی خود را از دست داده، اردوغان بر این اصرار می کند که با دولت سوریه، وارد فاز رابطه رسمی و دیپلماتیک شود. حال باید دید، تحلیلگران سیاسی در رسانه های ترکیه در این مورد چه دیدگاه هایی دارند.
موانع سازش بین اردوغان و اسد
مصطفی کارا علی اوغلو از تحلیل گران مشهور ترکیه، در ستون تحلیل خود، چنین تیتری به کار برده است:«سازشِ ناممکن بین اردوغان و اسد».
این تحلیل گر ترکیه در ادامه نوشته است: سیاست خارجی ترکیه در چند پرونده و پروژه مهم با شکست های سنگینی مواجه شد. هیچ یک از اقدامات و عملیاتهای هیجان انگیزی که نشان دادیم، آنطور که ما می خواستیم پیش نرفت و به نتیجه نرسید. پرونده های اسرائیل، مصر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی نمونه های بارز این روند هستند. با وجود بدتر شدن روابط با این کشورها و با وجود تحقق نیافتن آرزوها، ترکیه حالا در یک گردش و چرخش آشکار، می خواهد همه چیز را تغییر دهد. واقعیت این است که بسیاری از داد زدن ها و غوغاهای اردوغان، مصرف داخلی داشت. این که دقیقاً چه چیزی از این کشورها می خواستیم، موضوعی کاملاً نامشخص بود! حالا هم نشان می دهیم که از آنجایی که از ادعاهای خود منصرف شده ایم، هدف و درخواست خیلی مهم و حیاتی نداریم. بعد از 11 سال می خواهیم با سوریه صلح کنیم. پنهان نیست، ما این کار را با فشار، پیشنهاد یا درخواست روسیه انجام می دهیم. با این حال، تضادهای بین ترکیه و سوریه، یا به عبارتی دیگر اختلافات بین اردوغان و اسد بسیار عمیق و غیر قابل حل است. بهتر است به جای آن، از پوتین بخواهیم درخواست دیگری مطرح کند!»
کارا علی اوغلو در ادامه افزوده است:«ترکیه از ابتدای جنگ سه چیز می خواست. اول برکناری اسد از قدرت، دومی به قدرت نرسیدن نهادهای اقماری پ.ک.ک و سوم بازگشت مهاجران. در حال حاضر، ما با هر سه هدف خود فاصله گرفته و تغییر مسیر داده ایم. حتی اگر با اسد به توافق برسیم، نه می‌توانیم تضمینی برای به قدرت نرسیدن ی.پ.گ بگیریم و نه می‌توانیم مهاجران را به خانه برگردانیم. پس نتیجه می گیریم در این ماجرا نیز، اردوغان به دنبال اهداف انتخاباتی و تبلیغاتی است. با این حال، نفس تلاش برای پایان تنش و رسیدن به سکون و آرامش زیباست. حتی اگر نشان دهیم که عقب نشینی کرده و در برابر اسد شکست خورده ایم، باز هم خاموش شدن صدای سلاح ها ارزشمند است.»
آلبایراک: عقب نشینی از اهداف پیشین
هاکان آلبایراک، یکی دیگر از تحلیلگران ترکیه است که درباره عادی سازی روابط آنکارا – دمشق اظهار نظر کرده و معتقد است که رسیدن به توافق بین اردوغان و اسد بسیار دشوار است.
آلبایراک بر این باور است که ترکیه در یک مقطع طولانی 11 ساله، از معارضین مسلح سوری و مخالفین سیاسی سوری مستقر در ژنو و جاهای دیگر حمایت کرده تا به مجموعه ای از اهداف خود دست پیدا کند. اما حالا به نقطه ای رسیده که چاره ای غیر از عقب نشینی ندارد و نمی تواند چیزی را تغییر دهد.
به باور این تحلیلگر سیاسی ترکیه، مهمترین معضل و مانع بر سر راه عادی سازی روابط ترکیه و سوریه، این است که ترکیه، تکلیف خود را با بیش از صد هزار نفر از معارضین مسلح روشن نکرده است.
پار: طرف پیروز، پوتین است
خانم کبری پار از تحلیلگران مشهور ترکیه، درباره هدف جدید اردوغان برای گفتگو با بشار اسد گفته است:«ما همواره موضوع عادی سازی رابطه با سوریه را از منظر سیاست داخلی ارزیابی کرده ایم. اما حالا از نظرموازنات ژئوپلیتیکی با وضعیت جدیدی روبرو هستیم. سوریه در واقع یکی از میدان‌های جنگی بود که رقابت بین آمریکا و روسیه در آن ادامه یافت. ایالات متحده ترجیح داد به جای ترکیه با نهادهای اقماری پ.ک.ک شراکت کند. اما حالا به نقطه ای رسیده ایم که نه آمریکا پیروز است و نه ترکیه. حالا احتمال صلح اردوغان با اسد، به معنای اعلام پیروزی پوتین در سوریه خواهد بود.»
چه کسی نگران است؟
عصمت اوزچلیک از دیگر تحلیلگران سیاسی ترکیه، در روزنامه آیدنلک قلم می زند.
یعنی همان روزنامه ای که ارگان رسانه ای حزب کمونیستی وطن است و قرار است در روزهای آتی، رهبر این حزب، همراه با چند سیاستمدار ترک، به دعوت بشار اسد، به دمشق سفر کند. اوزچلیک نوشته است:«ما شاهد آغاز دوران جدیدی در روابط ترکیه و سوریه هستیم و سخنان رئیس جمهور اردوغان پیام های روشنی برای آغاز این دوره بود. سیگنال اول، در همان نشست تهران ارسال شد. در ادامه، در اجلاس سوچی، مساله روشن تر شد و حالا شاهد روند شتابان عادی سازی هستیم. امیدواریم همانطور که انتظار می رود، پیشرفت کند. برنده این ماجرا، هر دو طرف یعنی ترکیه و سوریه خواهند بود. چرا که استقرار صلح در منطقه ما همه را به آرامش و ثبات می رساند. طبیعتاً دولت آمریکا از این وضعیت خشنود نیست و مخالفین داخلی ترکیه نیز که تحت حمایت آمریکا هستند، در مورد عادی سازی روابط آنکارا – دمشق، نظرات بدبینانه ای منتشر می کنند.»
در پایان باید گفت، دولت ترکیه در 10 سال اخیر، میلیاردها دلار از اعتبارات خود را در مسیر تقویت افراطی ها و معارضین مسلح ضد دولت بشار اسد صرف کرد و از هر ابزار و امکانی استفاده کرد تا دولت رسمی سوریه سقوط کند و دولت مخالفین تحت حمایت آنکارا در دمشق بر سر کار بیاید. اما این هدف محقق نشد و سیاست های غلط اتاق فکر حزب عدالت و توسعه، هزینه سنگینی بر دست دو ملت ترکیه و سوریه گذاشت. حال باید دید در روزها و هفته های پیش رو، دمشق چه پاسخی به درخواست های ترکیه می دهد و چه مطالباتی را به عنوان شروط عادی سازی رابطه مطرح می کند.
