به گزارش ذاکرنیوز عرصه فرهنگ و هنر خوزستان در کشور از قدمت بالایی برخوردار است و این تجربیات گران‌بها باعث شده تا استعدادهای درخشانی در این حوزه‌ها شکوفا شود.
استان خوزستان همواره در بخش‌های مختلف فرهنگی، هنری و حتی فعالیت‌های رسانه‌ای جزو پنج استان اول کشور بوده ولی ضعف زیرساخت‌ها و توجه به حوزه فرهنگ و هنر باعث دل‌آزردگی بسیاری از هنرمندان و فعالان این عرصه شده است.
هرچند هنرمندان بسیاری به دلیل این بی‌مهری‌ها به پایتخت مهاجرت کردند ولی هنرمندان دیگری هم پای این کم‌وکاستی‌ها مانده و عطای مهاجرت را به لقایش بخشیدند؛ آنها ماندند تا در جغرافیای خوزستان به تولید آثار فاخر و قدرتمند هنری بپردازند.
هنرمندان مطرح و مشهور سینما و تلویزیون نیز اصالتاً خوزستانی بوده و از همین استان رشد کرده‌اند؛ در حال حاضر تعداد زیادی از فرزندان خوزستان در لیست برترین و بااستعدادترین هنرمندان بازیگر، فیلم‌ساز و نویسنده کشور قرار دارند.
خوزستان همیشه در عرصه تئاتر و سینما از قابلیت و ذخیره هنری بالایی برخوردار است و لوکیشن ساخت بسیاری از فیلم‌های سینمایی به‌خصوص در حوزه دفاع مقدس در این استان است.
لزوم افزایش سرانه‌های فرهنگی و هنری
هنرمند خوزستانی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر می‌گوید: بر کسی پوشیده نیست که خوزستان سرشار از پتانسیل‌های قوی در حوزه فرهنگ و هنر است؛ فارغ از استعدادهای درخشان و جوان و همچنین تمدن و فرهنگ بزرگ در کنار رنگین‌کمانی از اقوام و جغرافیایی خاص و تنوع در آئین‌ها یکی از هنرخیزترین استان‌های کشور محسوب می‌شود.
مصطفی بوعذار با اشاره به تهیه، تولید و عرضه آثار متعدد و درخشان جهانی از سوی هنرمندان این دیار ادامه می‌دهد: موقعیت ژئوپلیتیکی خوزستان در همسایگی با کشورهای حوزه خلیج فارس و اشتراکات زبانی و دینی یکی از بسترهای مهم گفت‌وگوی فرهنگ‌ها و ارتباط دو سویه با جهان عرب در این نقطه از کشور است.
وی تصریح می‌کند: در سفر اول دولت به خوزستان فرهنگ و هنر از اولویت مناسبی برخوردار نبود و نه تنها مصوبه‌ای در این خصوص نداشت بلکه به فراموشی سپرده شد؛ همواره موضوعات فرهنگ و هنر در اولویت دولت‌ها نبوده است.
هنرمند خوزستانی یادآور می‌شود: مشکلات اقتصادی و معیشتی هنرمندان رشته‌های مختلف را نیز درگیر کرده که رکود فرهنگی - هنری را به دنبال داشته است؛ با وجود دوران بحران کرونا هنرمندان با مشکلات متعددی روبه‌رو شده و برنامه منسجمی برای رونق فرهنگ و هنر در استان‌ها دیده نشد.
بوعذار با اشاره به اینکه اصولاً کارهای بزرگ، مدیران بزرگ می‌خواهد، عنوان می‌کند: می‌توان زندان کارون سابق را به فرهنگسرای بزرگ اهواز تبدیل کرد؛ انتظار داریم در سفر دوم با افزایش سرانه‌های فرهنگی و هنری در مرکز استان رونق‌بخشی به فعالیت‌های فرهنگی و هنری را محقق کنند.
ضرورت تکمیل پروژه‌های عمرانی فرهنگ و هنر
وی پیشنهاد می‌کند: استفاده از ساختمان‌ها و اختصاص اموال مازاد سازمان‌ها در خوزستان برای سراهای محله و فرهنگسراها یکی دیگر از پیشنهادات است تا بخشی از مشکلات نبود فضای مناسب فرهنگی در مرکز استان و شهرستان‌ها مرتفع شود.
هنرمند خوزستانی تأکید می‌کند: دولت سیزدهم باید تدبیری بیندیشد تا در شهرهای استان خوزستان که فاقد سینما هستند، سینما احداث و به تکمیل پروژه‌های عمرانی فرهنگ و هنر استان کمک کند.
بوعذار یادآور می‌شود: تجارب موفق شهرهای کوچک در سطح کشور نشان داده که به‌طور مثال در کاشان یک کشتارگاه به یک فرهنگسرای فعال و پویا تبدیل شده است؛ بنابراین باید از ظرفیت اماکن بلااستفاده غافل نشده و برای تبدیل آنها به مراکز فرهنگی اقدام کرد.
وی می‌گوید: توجه به رویدادهای ملی و بین‌المللی همچون جشنواره تئاتر عربی، سوگواره ملی تئاتر اربعین حسینی و همچنین همایش ملی تئاتر خیابانی راهیان نور می‌تواند افق‌های روشنی را برای قطب‌سازی هنر نمایش در کشور متصور کند.
بی‌مهری و بی‌توجهی مسئولان و مدیران به فرهنگ و هنر خوزستان
یکی از هنرمندان تئاتر خوزستان که بیش از ۲۹ سال سابقه فعالیت در این عرصه را دارد، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر بیان می‌کند: خوزستان با وجود بهره‌مندی از ظرفیت‌های بالای استعدادهای درخشان در عرصه‌های فرهنگی و هنری اما آن‌چنان که باید و شاید نتوانسته در امر مهم زیرساخت‌ها و ظرفیت‌های مدیریتی از توجه لازم بهره‌مند شود.
ثائره حیاتی اضافه می‌کند: با نگاهی گذرا به تاریخچه فرهنگ و هنر از سال‌های دور تا به امروز در استان به‌وضوح مشاهده می‌کنیم که چه بسیار مفاخر و مشاهیر فرهنگی و هنری در عرصه‌های ملی و بین‌المللی درخشیده‌اند که ریشه در آب و خاک این استان داشته‌اند؛ هنرمندانی که بعضاً به دلیل نبود پشتوانه‌های حمایتی در استان کوله‌بار هجرت بسته و زمینه شکوفایی و درخشش استعدادهای خویش را در کلان‌شهرهای دیگر و به‌ویژه پایتخت جست‌وجو کرده و چه‌بسا که موفق هم بوده‌اند.
وی تصریح می‌کند: با این تفاسیر باز هم نمی‌توان منکر درخشش هنرمندانی شد که بنا به دلایلی در استان مانده و با تحمل بی‌وفایی‌های مدیریتی، محدودیت‌ها و محرومیت‌های بسیار سخت‌کوشانه و با جان دل به خلق آثار خود پرداخته‌اند.
این هنرمند خوزستانی طرح سوال می‌کند: حال این سوال مطرح می‌شود که چرا این استان با چنین ظرفیت‌های فرهنگی و هنری نتوانسته به جایگاه ویژه‌ای که شایسته این استعدادهاست، برسد؛ همچنین با توجه به تعداد بالای هنرمندان و هنرجویان در سطح استان که به جرأت می‌توان گفت اکثراً از هوش و استعداد هنری بالایی برخوردارند چرا سطح کمی و کیفی آثار هنری استان نسبت به این پتانسیل‌ها پایین است؟
حیاتی تأکید می‌کند: قطعاً اگر پای درد دل فعالان فرهنگی و هنری در سراسر خوزستان بنشینیم، جواب این سوالات را می‌فهمیم که بی‌شک ریشه در بی‌مهری و بی‌توجهی مسئولان و مدیران فرهنگی و هنری استان دارد.
وی ادامه می‌دهد: نداشتن سواد تخصصی مدیران، نبود تخصیص بودجه کافی برای تولید آثار فرهنگی و هنری، نبود مراکز آموزشی مفید و کارآمد، حمایت نشدن از آثار تولید شده در زمینه‌های هنری چه در عرصه اجراهای استانی و چه در مرحله شرکت در جشنواره‌های ملی و بین‌المللی، عدم تقدیر از برگزیدگان، در نظر نگرفتن نیازهای مالی و کمبودهای بودجه‌ای تولیدکنندگان بخشی از مشکلاتی است که هنرمندان و فرهنگیان خوزستان و به‌ویژه کلان‌شهر اهواز با آن روبرو هستند.
نبود مدیریت متخصص هنری در خوزستان
این هنرمند خوزستانی یادآور می‌شود: به‌عنوان مثال در حوزه هنرهای نمایشی و تئاتر که یکی از پراستعدادترین جنبه‌های فرهنگ و هنر در استان هست و همیشه هنرمندان این عرصه حرفهای بسیاری برای گفتن در کشور داشته‌اند و تعداد قابل‌توجهی از هنرمندان سینما و تلویزیون ایران از خوزستان برخواسته‌اند می‌توان به مشکلات زیرساختی عدیده‌ای اشاره کرد که قطعاً پرداختن به آنها قصه غصه‌ای دراز خواهد شد.
حیاتی می‌گوید: یکی از اساسی‌ترین مشکلات تئاتر استان که می‌توان به آن اشاره کرد، نبود مدیریت متخصص و دلسوز چه در انجمن هنرهای نمایشی استان و چه مراکز استان‌هاست که به‌خوبی با دغدغه‌های هنرمندان آشنایی داشته باشد؛ همچنین علاوه بر تخصص و تحصیلات مرتبط چون پدری دلسوز پای درد دل و خواسته‌های به‌حق این هنرمندان بنشیند و چاره‌اندیشی کند که چه‌بسا در گذشته‌های دور در انجمن هنرهایی نمایشی بودند مدیرانی که شاید تحصیلات عالیه نداشتند ولی در هر مرحله پا به پای هنرمندان و هنرجویان بدون هیچ چشمداشت، مقایسه و باندبازی فعالیت می‌کردند و هر آنچه از کوله‌بار تجربه داشتند در اختیار جوانان قرار می‌دادند.
وی عنوان می‌کند: از دیگر مشکلات این عرصه می‌توان به نبود تالارهای مناسب اجرای تئاتر، پلاتوها و اماکن با امکانات مناسب برای تمرین گروه‌های نمایشی به تعداد لازم در استان و حتی مکانی درخور توجه به‌عنوان دفتر هنرهای نمایشی یا انجمن نمایش اشاره کرد، جایی که بتوان همچون یک محیط اداری هر زمان که نیاز بود برای پیگیری امور به آن مراجعه کرد.
تدوین و ارائه درخواست‌های فرهنگی خوزستان به رئیس‌جمهور
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر بیان می‌کند: با توجه به اینکه در دور اول سفر رئیس‌جمهور به خوزستان هیچ مصوبه فرهنگی صورت نگرفت از رئیس‌جمهور درخواست شده که رویکرد دومین سفرش به این استان بیشتر فرهنگی باشد.
حجت‌الاسلام رضا کلاه‌کج می‌افزاید: پیشنهادات و درخواست‌های فرهنگی خوزستان به‌صورت مفصل و مکتوب در قالب طرح‌های مختلف و با اعتباری بالغ بر ۸۰۰ میلیارد تومان به نهاد ذی‌ربط ارائه شده تا در سفر رئیس‌جمهور به تصویب برسند.
وی با اشاره به اینکه این پیشنهادات بیشتر در زمینه تکمیل و تجهیز فضاهای فرهنگی خوزستان است، عنوان می‌کند: خوزستان در سال گذشته جزو پنج استان برتر کشور در حوزه‌های مختلف فرهنگ و هنر بود و حتی در بخش آموزش هنر رایگان و فعالیت‌های قرآنی رتبه اول کشور را به دست آورده‌ایم.
حجت‌الاسلام کلاه‌کج تصریح می‌کند: در بخش روستاهای دوستدار کتاب، رسانه و مطبوعات، نشر و انتشارات، سرانه فضاهای فرهنگی، تئاتر فجر و برگزیدگان این جشنواره ملی نیز جزو استان‌های پیشرو و برتر کشور هستیم.
وی یادآور می‌شود: با همت اصحاب هنر، رسانه و فرهنگ سطح شاخص‌های فرهنگی در خوزستان خوب است ولی حمایت مطلوبی از این سه حوزه در استان شکل نگرفته که انتظار می‌رود که دولت دومین سفر استانی خود به خوزستان توجه ویژه‌ای به اهالی فرهنگ، هنر و رسانه این استان کند.
لزوم استفاده از ظرفیت‌های هنرمندان بومی در خوزستان
هنرمند و کارگردان خوزستانی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر بیان می‌کند: در سال‌های اخیر بارها صحبت از زیرساخت‌های سینما در استان از جمله شهرک سینمایی برای ساخت فیلم‌های دفاع مقدس به میان آمده اما تاکنون هیچ نتیجه‌ای حاصل نشده است؛ متأسفانه فیلم‌سازان پایتخت‌نشین برای ساخت فیلم‌های سینمایی که به خوزستان می‌آیند، حتی نقش‌های بومی را به بازیگران غیربومی می‌دهند و فقط در حد کارهای تدارکات و تولید نقش‌های فرعی و سیاه لشکر از هنرمندان بومی استفاده می‌کنند.
ماجد رستمی ادامه می‌دهد: در شرایط فعلی ساخت این فیلم‌های پرهزینه با عوامل برون‌استانی هیچ سودی برای هنر و هنرمندان خوزستان ندارد.
وی با اشاره به نبود فعالیت خانه هنر در برخی شهرهای خوزستان تصریح می‌کند: در استان خوزستان حتی یک دفتر تجهیزات سینمایی نداریم و این باعث ضعف و کاهش تولیدات حرفهای در استان شده و فیلم‌سازان بومی مجبور می‌شوند یا تولیدات خود را به خارج استان ببرند یا هزینه سنگین اجاره تجهیزات از پایتخت را بپردازند؛ اگر حمایت‌هایی از جمله تجهیزات استاندارد سینمایی داشتیم، کمیت و کیفیت تولیدات استان افزایش پیدا می‌کرد.
این هنرمند و کارگردان خوزستانی می‌گوید: بسیاری از شهرهای استان از جمله شادگان و سوسنگرد سینماگر دارند اما سالن سینما ندارند و فقط سالی یک بار آن هم در مناسبت‌های خاص، با پروژکتور سینما سیار اکران فیلم دارند.
رستمی با اشاره به کمبود پلاتو در اهواز نسبت به تعداد هنرمندان این کلان‌شهر می‌گوید: تالار آفتاب در چند سال اخیر آن طور که باید و شاید فعال نشده و پلاتوهای آن نیمه‌کاره هستند؛ خیلی از شهرهای دیگر هم با وجود فعالیت گروه‌های خوب، پلاتو و سالن نمایشی استاندارد ندارند.
وی پیشنهاد می‌کند: برای مجوز ساخت و همکاری در تولید فیلم‌های سینمایی حمایت شده از سوی سازمان‌های سینمایی، انتظار می‌رود که ارشاد استان آنها را ملزم به استفاده از ظرفیت‌های هنرمندان بومی کند.
به گزارش ذاکرنیوز، هنرمندان خوزستانی برای بهره‌مندی از استعدادها و توانایی‌های بالقوه خویش همیشه با مسائلی روبرو بوده‌اند که نبود زیرساخت‌های قوی فرهنگی - هنری و همچنین عدم حمایتی همه‌جانبه از تولیدات هنری و هنرمندان تولیدی استان توسط مدیران فرهنگی از مهم‌ترین موارد است.
پرداختن به رفع دغدغه‌های هنرمندان خوزستانی و فراهم شدن زیرساخت‌هایی که بتوانند با خیالی آسوده و به دور از نگرانی‌های مالی، روند پیچیده بروکراسی اداری و حتی حمایتی نسبت به خلق هنر اقدام کنند، مهم‌ترین درخواست هنرمندان این استان از رئیس‌جمهور است؛ قطعاً این موارد مهم با حمایت و درک فرهنگی - هنری بالای مدیران این عرصه و همچنین نگاه ویژه دولت قابل تحقق است.
