به گزارش ذاکرنیوز، کمیسیون تلفیق مجلس در جریان بررسی لایحه بودجه سال 1401 تصمیم گرفته است که از ابتدای سال آینده مالیات جدیدی را بر سیگار اعمال کند؛ در صورت اجرایی شدن این مصوبه در سال آینده، مبلغ 230 تومان به قیمت خرده‌فروشی هر نخ سیگار تولید داخل با نشان ایرانی و مبلغ 300 تومان به قیمت هر نخ سیگار تولید داخل با نشان بین‌المللی (برند) اضافه می‌شود.
نتایج برخی از تحقیقات بین‌المللی نشان می‌دهد که افزایش مالیات سیگار میتواند در بسیاری از مواقع مصرف این کالای آسیب‌رسان را کاهش دهد؛ اما بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند که افزایش قیمت سیگار از طریق وضع مالیات سنگین بر این کالا، همیشه نمی‌تواند منجر به کاهش مصرف دخانیات شود.
متأسفانه کشور ما از سال‌های گذشته با قاچاق عمده محصولات دخانی روبرو بوده است؛ میزان مصرف و قاچاق سیگار از جمله مواردی است که همواره اعداد و ارقام ضد و نقیضی در خصوص آن منتشر می‌شود. بر اساس اظهارات عطاءالله معروف‌خانی، رئیس سابق مرکز برنامه‌ریزی و نظارت بر دخانیات کشور، میزان تولید سیگار در سال 98 برای اولین بار در صد ساله اخیر به مرز 55 میلیارد نخ رسیده است. از سوی دیگر رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز معتقد است سالانه بیش از 80 میلیارد نخ سیگار در کشور مصرف می‌شود. بنابر این قرائن می‌توان میزان قاچاق سیگار را حتی تا 25 میلیارد نخ نیز تخمین زد.
انجمن تولیدکنندگان محصولات دخانی اخیراً در نامه‌ای به رئیس مجلس، شوک و تحیر فعالان این حوزه را نسبت به افزایش غیرمتعارف مالیات بر محصولات دخانی، توسط کمیسیون تلفیق اعلام کرده است. به نظر می‌رسد که با نهایی شدن تصمیمات کمیسیون تلفیق و وضع مالیات نخی بر سیگار، نه تنها مصرف سیگار کاهش نمی‌یابد بلکه ورود غیرقانونی و قاچاق این کالا به کشور تشدید شده و در مقابل میزان تولید و درآمدهای مالیاتی دولت نیز دچار کاهش می‌شود.
ظرفیت تولید سیگار در دهه گذشته 200 درصد افزایش پیدا کرده است
از همین رو امیرمحمد پرهام فر مدیرکل دفتر پیشگیری در ستاد قاچاق کالا و ارز، با حضور در یکی از برنامه‌های صدا و سیما با اشاره به روند صعودی تولید سیگار در داخل کشور گفت: طبق آخرین برآوردهای انجام شده میزان تولید سیگار در سال 1399 و سال جاری با هم برابر و نزدیک به 60 میلیارد نخ تخمین زده شده است؛ درخصوص مصرف سیگار داخلی آمارهای متناقضی، از 45 میلیارد نخ شروع و تا 80-85 میلیارد نخ برآورد شده است، اما میزان برآورد منطقی مصرف از دیدگاه ما حدود 65 تا 70 میلیارد نخ است.
وی در خصوص برآورد میزان واردات و قاچاق سیگار ادامه داد: اگر 60میلیارد نخ تولید داخلی را ملاک قرار دهیم، تقریباً به میزان 5 تا 10 میلیارد نخ برآورد میزان قاچاق سیگار کشور ما است. طبق ماده 102 قانون برنامه پنجم توسعه، دولت مکلف شده است که سیگار بانشان خارجی )وارد شده چه به صورت رسمی و چه قاچاق( را در کشور بومی‌سازی کند؛ لازم به ذکر است در سال‌های اخیر در خصوص تولید داخلی دخانیات ظرفیت بسیار مناسبی در کشور ایجاد شده است، بطوریکه از 15-20میلیارد نخ تولید شده در سال 92 به حدود 60 میلیارد نخ رشد داشته است.
افزایش مالیات سیگار مصرف را کاهش نخواهد داد
مدیرکل دفتر پیشگیری از قاچاق کالا و ارز، در پاسخ به این سوال که آیا افزایش مالیات بر کاهش مصرف سیگار تاثیرگذار یا خیر، گفت: به استناد بر نتایج تحقیقات بین المللی انجام شده، این مسئله بر میزان مصرف سیگار تاثیرگذار است؛ ولی وضعیت قاچاق در کشور ما باتوجه به تولید سیگار تقلبی در کشورهای همسایه متفاوت است؛ به طوری که ورود بیشتر کالای قاچاق، افزایش قیمت سیگار داخلی را برای مصرف کنندگان جبران کرده و در نتیجه تاثیر زیادی بر کاهش مصرف نخواهد گذاشت.
رونق قاچاق سیگار به دنبال افزایش غیر‌اصولی مالیات
همچنین رحیم زارع، سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه سال 1401 ، با بیان اینکه به دلیل پایین بودن نرخ مالیات دخانیات، مصرف زیاد این کالای آسیب‌رسان، تهدیدی برای سلامتی مردم است، گفت: در کمیسیون سلامت مجلس در رابطه با کالاهای آسیب‌رسان، مالیاتی علاوه بر ارزش افزوده و عوارضی که دولت در نظر گرفته بود به تصویب رسیده است.
وی افزود: باتوجه به اینکه مالیات سیگار تولید داخلی فقط به اندازه لایحه دولت افزایش یافته است؛ توجیه اعضای کمیسیون این بود که شکاف به وجود آمده میان تولید داخلی و واردات منجر به تقویت تولید خواهد شد، البته از نظر بنده با توجه به شرایط کشور، این امر میسر نشده و میزان قاچاق سیگار افزایش خواهد یافت.
سخنگوی کمیسیون تلفیق با اشاره به پیامدهای افزایش نامتعارف مالیات سیگار اظهار داشت: این افزایش قیمت به تولید داخلی آسیب زده و قاچاق سیگار را افزایش خواهد داد.
زارع ادامه داد: براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی درباره بازار دخانیات ایران، میزان مالیات دریافتی سیگار در سال 99 تقریبا 16 درصد بوده و بین 34 کشور حوزه آسیایی، ایران رتبه 32 را کسب کرده است. با توجه به تاثیرات مخرب استعمال محصولات دخانی بر سلامت مردم، به توصیه سازمان بهداشت جهانی مالیات این محصولات باید به میزانی افزایش یابد که بازدارندگی لازم جهت کاهش مصرف را داشته باشد؛ اما متأسفانه در کشور ما با افزایش قاچاق، تولید داخلی کاهش یافته و درآمد مالیاتی دولت نیز محقق نخواهد شد.
عضو کمیسیون تلفیق بودجه در خصوص اینکه میزان درآمد پیشبینی شده محقق خواهد شد یا خیر گفت: در میزان مصرف سیگار تغییر زیادی ایجاد نخواهد شد. البته مصوبات کمیسیون تلفیق قطعی نبوده و نیاز به تایید نتیجه و خروجی مصوبه از سوی صحن علنی مجلس و شورای نگهبان است.
افزایش 820 درصدی مالیات سیگار در سال آینده!
مدیرکل دفتر پیشگیری از قاچاق کالا و ارز در واکنش به صحبت‌های زارع، گفت: در حال حاضر شاهد افزایش 100 درصدی مالیات ارزش افزوده دخانیات هستیم؛ یعنی مطابق با این قانون، توتون و تنباکو تولید داخل، سیگارتولید داخل با نشان بین المللی و همچنین سایر انواع محصولات دخانی به ترتیب از 25 درصد به 50 درصد، از 40 درصد به 95 درصد و از 65 درصد به 125 افزایش پیدا کرده است.
پرهام‌فر افزود: اما کمیسیون تلفیق در راستای اینکه اصل مالیات نخی پابرجا بماند مالیات نخی سیگار را 800 درصد افزایش داده است؛ بدین ترتیب افزایش هر نخ سیگار تولید داخل از 250 ریال، در سال 1401 به 2300 ریال می‌رسد و سیگار تولید داخلی با نشان بین المللی از نخی 500 ریال، در سال1401 به 3000 ریال می‌رسد.
وی ادامه داد: بنابراین درآمد افزایش قانون مالیات بر ارزش افزوده تقریباً بیش از 100 درصد برآورد می‌شود؛ در لایحه بودجه نسبت به سال پایه 1400، 88 درصد مالیات سیگار افزایش یافته است اما بر اساس تصمیمات اخیر کمیسون تلفیق، در سال 1401 مالیات نخی برای سیگار تولید داخل با نشان ایرانی 820 درصد و برای نشا‌ن‌های خارجی تولید داخل 500 درصد افزایش خواهد یافت.
احتمال ورود سیگار‌های تقلبی به بازار کشور
پرهام‌فر با بیان اینکه بسیاری از کالاهای موجود در بازار قاچاق بوده و با برندهای جعلی در حال توزیع است گفت: باوجود برخورد صورت گرفته در این حوزه، بدلیل اینکه سیگار در صدر کالاهای مکشوفه است، هیچگاه میزان آن به صفر نمی‌رسد؛ در سال گذشته 450میلیون نخ سیگارقاچاق کشف شده است اما در سال جاری با افزایش 130درصدی در میزان کشف سیگار مواجه بوده‌ایم .
مدیرکل دفتر پیشگیری از قاچاق کالا و ارز، روش تشخیص سیگار اصل را اینگونه تشریح کرد: نشان پیام سلامت و کدرهگیری که به صورت برچسب روی پاکت سیگار قیدشده و قابل استعلام است، نشانه تشخیص سیگار اصیل از سیگار تقلبی و قاچاق است.
افزایش مالیات سیگار داخلی، جذابیت محصولات قاچاق را افزایش می‌دهد
پرهام‌فر افزود: از میان 500 نشان تجاری شناسایی شده، 450 نشان تجاری در دامنه قیمتی ارزان ترین محصول تولید داخل قرار دارد. نگرانی ما در خصوص افزایش ناگهانی و جهشی قیمت به این دلیل است که با بالا بردن مالیات محصولات قانونی تولید داخل، عرضه محصول قاچاق که هیچ‌گونه عوارض و مالیاتی را نمی‌پردازد در نسبت با سیگار تولید داخل صرفه بالایی خواهد داشت.
وی در پایان اظهار داشت: در حال حاضر ارزان‌ترین سیگار داخلی قیمتی مابین 5 هزار و 500 تا 6 هزار تومان دارد در حالی که سیگار قاچاق 3هزار تومانی نیزدر بازار وجود دارد.
