به گزارش ذاکرنیوز یکی از معضلات پیش روی کشورهای جهان در عرصه بین‌الملل، مسئله نقل و انتقال پول‌های کثیفِ حاصل از فعالیت‌های مجرمانه در نظام بانکی کشورهاست. درحال حاضر بسیاری از مجرمین و فعالین در کسب و کارهای غیرقانونی توانسته‌اند با تدابیری منابع مالی حاصل از اقدامات خود را به بخش‌های املاک و مستغلات، هنر، خرید اوراق و دیگر بخش‌های اقتصادی کشورها وارد نمایند. برای مقابله با این روند و جلوگیری از شست و شوی پول‌های کثیف و ورود آن‌ها به نظام‌های اقتصادی کشورها، کشورهای جهان در طول دهه‌های اخیر اقدامات متعددی را در سطح ملی و جهانی در دستورکار قرار داده‌اند؛ که یکی از این اقدامات راه‌اندازی FATF بوده است.
راه‌اندای FATF از سوی آمریکا باهدف مقابله با تأمین مالی مواد مخدر
این نهاد که مقر آن در شهر پاریس فرانسه قرار دارد، وظیفه مقابله با تأمین مالی فعالیت‌های غیرقانونی در سطح بین‌المللی را به عهده داشته است و در این زمینه به کشورهای جهان مشاوره می‌دهد.
FATF در سال ۱۹۷۹ و از سوی کشورهای «گروه ۷» شامل آمریکا و متحدین اقتصادی این کشور تأسیس شد و مهم‌ترین هدف این نهاد در آن زمان مبارزه با تأمین مالی قاچاق مواد مخدر بود. در دوران پس از حملات ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ میلادی در آمریکا، این سازمان به طور ویژه به حوزه جلوگیری از تأمین مالی تروریسم نیز ورود کرده است.
از آن زمان تا به حال این نهاد توانسته است مشارکت کشورهای بیشتری را به خود جلب نماید. FATF اکنون ۳۹ عضو از سراسر جهان دارد و دستورالعمل‌های آن در بسیاری از بانک‌های جهانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ورود به لیست سیاه ابزار FATF در همراه نمودن کشورها با قوانین
مهم‌ترین ابزار FATF در همراه نمودن کشورها با توصیه‌های خود، وارد کردن آن‌ها به لیست کشورهای مشکوک و در نهایت لیست سیاه است. ورود کشورها به لیست سیاه عملا یک هشدار به دیگر کشورهای جهان است و نشان از آن دارد که همکاری مالی با کشور مدنظر، از ریسک بالایی از نظر تأمین مالی غیرقانونی برخوردار است
هرچند اساسا قوانین FATF الزام آور نیست و اگر کشورها و تمایل به ادامه همکاری با یک کشور و یا نهاد مالی خاص داشته باشند، قرار گرفتن در لیست سیاه مانعی قانونی برای این امر محسوب نمی‌شود.
FATF در کاهش پولشویی در سطح جهان موفق نبوده است
اما نکته مهم اینکه با وجود سابقه ۴۰ ساله FATF در تدوین قوانین بین‌المللی، عملا در طول این مدت دستاورد خاصی در عرصه مبارزه با پولشویی در سطح بین‌الملل بدست نیاورده است و اکنون بسیاری از کشورهای جهان، از جمله کشورهای بزرگ اروپایی عضو FATF، در مقابله با پولشویی بسیار ضعیف عمل می‌کنند.
در طول دهه‌های اخیر و با توسعه تبادلات مالی و بانکی، فعالیت‌های مجرمانه و غیرقانونی نیز توانسته‌اند به مرور زمان خود را با شرایط تطبیق دهند و همچنان از نظام بانکی کشورهای بزرگ غربی برای شست و شوی پول‌های آلوده خود استفاده می‌کنند.
به طور خاص در طول سال‌های اخیر پرونده‌های پولشویی گسترده‌ای در کشورهای شرق اروپا و همچنین هلند و بریتانیا در زمینه نقل و انتقال پول‌های غیرقانونی کلان با استفاده از نظام بانکی کشورها، رسانه‌ای شده است که نشان از آزادی فعالیت‌های غیرقانونی در استفاده از نظام بانکی این کشورها دارد.
مبارزه با پولشویی نیازمند اقدامات ملی است
دلیل اصلی عدم موفقیت در مبارزه با پولشویی با وجود راه‌اندازی FATF به عنوان نهادی بین‌المللی در این زمینه، عدم استفاده از قوانین بازدارنده در سطح ملی و نبود عزم در بین دولتمردان کشورهای بزرگ است.
به بیان دیگر تنها زمانی پولشویی قابل رفع است که کشورها در سطح ملی عزم مقابله با آن را داشته باشند و قوانین مناسب برای آن را تصویب و اجرا نمایند.
منبع: بلومبرگ/فهیمه جاریانی
