به‌گزارش خبرگزاری تسنیم از تبریز، مهدی میزبان امروز در کارگروه برگزاری اولین نمایشگاه ملی تخصصی گردشگری عشایر در تبریز، اظهار کرد: جامعه عشایری ایران با پیشینه تاریخی و فرهنگی بی‌نظیر خود، نه‌تنها ستون تولید ملی، بلکه یکی از ارکان حفظ هویت ملی هستند است.
وی افزود: عشایر کشورمان با جمعیت یک میلیون و 150 هزار نفری خود و تولید 25 درصد گوشت قرمز و 35 درصد صنایع‌دستی سهم نقش مهمی در اقتصاد کشور ایفا می‌کنند.
معاون توسعه و امور زیربنایی سازمان امور عشایر به اهمیت گردشگری عشایری اشاره کرد و گفت: امروزه گردشگری یکی از بخش‌های مهم اقتصادی در جهان است و در برخی کشورهای اروپایی مانند اسپانیا، سوئیس و ایتالیا، گردشگری عشایری به صنعت پایداری تبدیل شده است.
میزبان افزود: در اسپانیا سه میلیون گردشگر سالانه برای تجربه زندگی عشایری به این کشور می‌آیند و این رویداد به حدی اهمیت دارد که حتی برای کوچ عشایر، اتوبان‌ها به مدت سه روز تعطیل می‌شود. این نمونه نشان می‌دهد که چگونه گردشگری می‌تواند به اقتصاد کمک کند.
وی تأکید کرد: ایران نیز با تنوع اقلیمی و فرهنگی بی‌نظیر خود، می‌تواند به قطب گردشگری عشایری منطقه تبدیل شود. عشایر ایران، از ایل‌ها و طایفه‌های مختلف، نماد تنوع و همبستگی ملی هستند و ظرفیت بالایی در معرفی به جهان به‌عنوان میراث‌فرهنگی دارند.
معاون توسعه و امور زیربنایی سازمان امور عشایر با اشاره به تأثیرات مثبت گردشگری عشایری، گفت: رونق گردشگری در مناطق عشایری نه‌تنها باعث توسعه اقتصادی می‌شود، بلکه فشار بر دامداری سنتی و مراتع را کاهش داده و به حفظ محیط‌زیست کمک می‌کند، زیرا وقتی عشایر می‌بیند که حفظ مراتع بر رونق گردشگری آن منطقه تأثیر دارد دام را رها می‌کند و به حفظ مرتع می‌پردازد.
میزبان با بیان ظرفیت‌های مناطق عشایری در حوزه گیاهان دارویی، گفت: همان طور که اشاره شد در برخی مناطق عشایری، بیش از 40 گونه گیاه دارویی شناسایی شده است بااین‌حال، تنها تعداد محدودی از این‌گونه‌ها به‌درستی معرفی شده‌اند که می‌تواند یکی از جاذبه‌های گردشگری تخصصی در این مناطق تبدیل شود.
وی بیان کرد: گردشگری، به‌ویژه در مناطق عشایری، می‌تواند به‌عنوان یک ابزار صلح و همبستگی عمل کند، زیرا گردشگرانی که به ایران سفر می‌کنند، معمولاً نگرانی‌هایی درباره امنیت دارند، اما پس از سفر، 96 درصد آن‌ها از مهمان‌نوازی و امنیت کشور رضایت کامل دارند که این آمار نشان می‌دهد توسعه گردشگری عشایری می‌تواند تصویر مثبتی از کشور ارائه دهد و این کار، معیشت عشایر را بهبود می‌بخشد و به توسعه پایدار کمک می‌کند.
معاون توسعه و امور زیربنایی سازمان امور عشایر، افزود: اگر تورهای گردشگری محلی، گردشگران را به بلد منطقه گردشگری متصل کنند، امنیت گردشگران خودبه‌خود تامین می‌شود.
میزبان خاطرنشان کرد: هیچ کشوری مانند ایران دارای ایل‌ها و طایفه‌های متنوع نیست و عشایر به عنوان رنگ‌واره‌های هم‌رنگ ایران‌زمین شناخته می‌شوند در این راستا در بین اقوام و عشایر نیز، هیچ قومی به‌اندازه عشایر آذربایجان به ایران و تشیع خدمت نکرده است.
وی با اشاره به تجربه کشور مغولستان در این زمینه، گفت: 60 درصد تولید ناخالص ملی مغولستان گردشگری تأمین می‌شود که این موضوع نشان‌دهنده اهمیت این صنعت در اقتصاد کشور است.
زندگی عشایری، فرصتی بی‌بدیل برای توسعه گردشگری
علی سبزیچی، مدیرکل امور عشایر آذربایجان شرقی نیز با اشاره به با ظرفیت‌های بی‌نظیر استان در حوزه گردشگری عشایر، اظهار کرد: آذربایجان شرقی با هشت هزار و 40 قشلاق و 14 هزار و 212 ییلاق در 2 ایل قره‌داغ و شاهسون، یکی از استان‌های مهم عشایرنشین کشور است.
وی افزود: این استان با داشتن 9 طایفه مستقل و میزبانی 23 هزار نفر مهمان عشایر، نقشی کلیدی در شکل‌گیری فرهنگ و اقتصاد کشور دارد و سه درصد عشایر کشور در فصل قشلاق و پنج درصد در فصل ییلاق در این استان حضور دارند.
مدیرکل امور عشایر آذربایجان شرقی با اشاره به هماهنگی‌های انجام شده برای توسعه صنعت گردشگری عشایری، گفت: برای ایجاد فضای پایدار در مناطق عشایری، جلسات متعدد با سازمان‌های عشایر،محیط زیست، منابع طبیعی، سازمان جهاد کشاورزی و سایر نهادهای مرتبط برگزار شده است و 2 جلسه با فعالان حوزه گردشگری نیز برای برنامه ریزی و ترویج این صنعت برگزار شده است.
سبزیچی به طرح‌های مطالعاتی برای توسعه گردشگری عشایری اشاره کرد و گفت: یکی از مهم‌ترین اقدامات، شناسایی مکان‌های مستعد گردشگری در ییلاقات شمال تبریز و ورزقان است که در این راستا مناطقی مانند ییلاق شاهبلاغی، سبز علی‌وردی، اسرافیل و ادیش قره به‌عنوان اولویت‌های جذب گردشگر شناسایی شده و به‌زودی برای توسعه صنعت گردشگری بهره‌برداری خواهد شد.
وی از برنامه‌های اولیه برای برگزاری نمایشگاه گردشگری عشایری خبر داد و گفت: در گام نخست، هدف از برگزاری این نمایشگاه، فروش تورها و ایجاد درآمدزایی برای عشایر است که در این راستا، نیازمند هماهنگی با ادارات مختلف و از طریق طوفان فکری و هم افزایی میان ارگان‌ها، به دنبال دستیابی به نتایج عملی هستیم.
اقامت در چادرها؛ تجربه‌ای گران‌بها برای گردشگران
رسول خدابخش، مدیرکل امور روستایی و شوراهای استانداری آذربایجان شرقی نیز با تأکید بر اهمیت استفاده از ظرفیت‌های عشایری در توسعه گردشگری گفت: ظرفیت‌های عشایری غیرقابل کتمان است، اما تاکنون نتوانسته‌ایم به‌درستی از این ظرفیت‌ها بهره‌برداری کنیم و معمولاً به جشنواره‌های اجراشده نگاه مقطعی داشته‌ایم.
وی افزود: حرکت‌هایی بر مبنای گردشگری عشایر آغاز کرده‌ایم، اما همواره این دغدغه وجود داشته که جشنواره‌ها مقطعی برگزار شده‌اند و خروجی مناسبی نداشته‌اند. اما ما موضوع نمایشگاه تخصصی گردشگری عشایر را دریچه‌ای برای توسعه گردشگری، به‌ویژه در حوزه عشایر می‌دانیم،البته باید برنامه‌ریزی کنیم که منافع آن به خود عشایر بازگردد.
مدیرکل امور روستایی و شوراهای استانداری آذربایجان شرقی با اشاره به پتانسیل فراوان مناطق عشایری ادامه داد: با هماهنگی منابع طبیعی می‌توان تورهایی را برنامه‌ریزی کرد که علاوه بر استفاده از این ظرفیت‌ها، منافع آن مستقیماً به عشایر برگردد.
خدابخش با یادآوری تجربه سال 1397 گفت: در آن سال با هماهنگی منابع طبیعی، برخی مناطق عشایری در ییلاقات به سرمایه‌گذاران به‌صورت کنترل‌شده واگذار شد که با استقبال زیادی همراه بود، اما این پروژه ناتمام ماند.
وی تأکید کرد: برای موفقیت در سرمایه‌گذاری و بسترسازی در زمینه گردشگری، باید به یک فهم مشترک برسیم. اگر قرار باشد این موضوع صرفاً به‌صورت رفع تکلیف دنبال شود، بهتر است وارد آن نشویم. اما اگر هدف، ایجاد درآمد پایدار و تقویت سالانه این طرح‌ها باشد، باید تغییر رویکرد اساسی داشته باشیم.
مدیرکل امور روستایی و شوراهای استانداری آذربایجان شرقی افزود: گردشگران امروزی به اهمیت زیست‌بوم آگاه هستند و می‌دانند چه گونه‌های گیاهی و جانوری در مناطق عشایری وجود دارد. این آگاهی باعث شده که ملزم به مراقبت و احترام به این محیط باشند.
خدابخش با اشاره به جذابیت‌های منحصربه‌فرد زندگی عشایری تصریح کرد: زیرساخت‌های عشایری به‌قدری غنی و متفاوت هستند که می‌توانند گردشگران داخلی و خارجی را به تجربه‌ای خاص و ماندگار دعوت کنند و اقامت در چادرها، مشارکت در فعالیت‌های روزمره عشایر، و آشنایی با فرهنگ و آداب‌ورسوم اصیل این جامعه، از جمله ظرفیت‌هایی است که امکان تبدیل شدن به یکی از پرطرفدارترین جاذبه‌های گردشگری کشور را دارا است.
وی خاطرنشان کرد: این ظرفیت‌ها به حدی مورد استقبال قرار گرفته‌اند که گردشگران، در بسیاری موارد، آمادگی دارند چندین برابر هزینه اقامت در هتل را برای تجربه زندگی عشایری بپردازند. هدف اصلی از این اقدام، توسعه زیرساخت‌ها و ایجاد شرایطی است که گردشگران به‌جای اقامت در هتل، امکان تجربه مستقیم زندگی عشایری و بهره‌مندی از جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی این مناطق را داشته باشند.
